Την βεβαιότητά του ότι το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος υιοθετεί ένα συγκεντρωτικό μοντέλο που αποδυναμώνει το ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης και προωθεί τη σταδιακή ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων, ανέπτυξε από το βήμα της Βουλής ο βουλευτής Ανατολικής Αττικής του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Μανώλης Χριστοδουλάκης.
Ο κ. Χριστοδουλάκης αναφέρθηκε στην αδιαφάνεια που περιβάλλει τη δημιουργία των νέων συγχωνευμένων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ), επισημαίνοντας την έλλειψη διαβούλευσης με τους αρμόδιους φορείς, αλλά και με τους Δήμους, που βρίσκονται πλέον σε αβέβαιη θέση λόγω των νέων αυτών ρυθμίσεων.
Στηλίτευσε δε, την πάγια πρακτική που ακολουθεί η κυβέρνηση αυτά τα 5,5 χρόνια, φέρνοντας δήθεν «μεταρρυθμίσεις» χωρίς πρόγραμμα και πραγματικές μελέτες βιωσιμότητας. «Το είδαμε να συμβαίνει στη Διαχείριση Υδάτων στη Θεσσαλία, το είδαμε να συμβαίνει στις ανακοινώσεις σας για τις ΔΕΥΑ, το βλέπουμε να συμβαίνει και τώρα: Με πρόσχημα τις φτωχές επιδόσεις στη διαχείριση των απορριμμάτων και τις παρεμβάσεις της Ε.Ε, φέρνετε ρυθμίσεις συγχωνεύσεων των ΦΟΔΣΑ. Και τις φέρνετε, αφού πρώτα αφήσατε τους φορείς απαξιωμένους, υποστελεχωμένους και χωρίς τους απαραίτητους πόρους. Και για ακόμα μία φορά, το κάνετε χωρίς να έχετε αφήσει τον παραμικρό χώρο για μία εις βάθος ουσιαστική διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς, και τον χώρο της αυτοδιοίκησης».
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ ζήτησε την απόσυρση των εν λόγω ρυθμίσεων και ενημέρωσε την κυβέρνηση ότι το ΠΑΣΟΚ θα καταθέσει αίτημα για ονομαστική ψηφοφορία, καθώς οι ρυθμίσεις δεν έχουν ούτε το ελάχιστο της κοινωνικής συναίνεσης, οδηγούν σε ασφυξία τους ΦΟΔΣΑ, και την τοπική αυτοδιοίκηση σε περαιτέρω υποβάθμιση. «Αυτό που σας ζητάνε, λοιπόν, όλοι οι εμπλεκόμενοι θεσμοί και φορείς, σας το ζητάμε σήμερα και εμείς: Να αποσύρετε τις διατάξεις αυτές και να ξεκινήσει ένας σοβαρός διάλογος μεταξύ Υπουργείου, ΚΕΔΕ, Δήμων, ΠΕΔ και ΦοΔΣΑ, έχοντας ως βάση την προώθηση εθελοντικών συνενώσεων εφόσον αυτό προκρίνουν οι ίδιοι οι δήμοι και οι φορείς. Ζητάμε, λοιπόν, την απόσυρση των άρθρων 3-7 του νομοσχεδίου, και σε περίπτωση που αυτό δεν γίνει αποδεκτό, θέτουμε ζήτημα ονομαστικής ψηφοφορίας για τα συγκεκριμένα άρθρα».
Στη συνέχεια τοποθετήθηκε για την ένσταση αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε το ΠΑΣΟΚ για το άρθρο 13, που αφορά στη δυνητική αφαίρεση της αρμοδιότητας διαχείρισης αποβλήτων από τους ΟΤΑ και την ανάθεση της στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, παραβιάζοντας το άρθρο 102 του Συντάγματος. «Θέλετε Δήμους επαίτες, εξαρτώμενους από την κεντρική εξουσία. Συγκέντρωση αρμοδιοτήτων στο Υπουργείο, αποκέντρωση ευθυνών στους δήμους, οι οποίοι λειτουργούν ως άλλοι αποδιοπομπαίοι τράγοι για τα δικά σας κακώς κείμενα». Αναφέρθηκε, δε, στην ομιλία της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου της ΝΔ, η οποία υποστήριξε ότι δεν υπάρχει αντισυνταγματικότητα, καθώς η αφαίρεση αρμοδιότητας γίνεται μόνο σε περίπτωση που ο δήμος αδυνατεί να επιτελέσει τα καθήκοντα του, τονίζοντας τον εμπαιγμό της κυβέρνησης. «Το ορθό θα ήταν ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει, στην περίπτωση που εσείς «αδυνατίζετε» το δήμο, ώστε να αδυνατεί να επιτελέσει τα καθήκοντα του», αντέτεινε.
Κλείνοντας την τοποθέτηση του, ο κ. Χριστοδουλάκης εξέφρασε την ικανοποίησή του για την αποδοχή της τροπολογίας του ΠΑΣΟΚ από το Υπουργείο, που αφορά στην προστασία του Πεντελικού Όρους και στην αποτροπή της δημιουργίας νέων λατομικών ζωνών. Επεσήμανε, δε το αίτημα του να γίνουν δεκτές επιπλέον νομοτεχνικές βελτιώσεις που κατέθεσε στην συζήτηση της επιτροπής, ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης προστασία της περιοχής. «Με χαρά, σήμερα, έστω και καθυστερημένα, υποδεχόμαστε την υιοθέτηση της τροπολογίας μας από το Υπουργείο. Κατέθεσα στην Επιτροπή συγκεκριμένες νομοτεχνικές βελτιώσεις που αφορούν στα εκκρεμή αιτήματα αδειών και στην επισπεύδουσα αρχή. Σας ζητώ και τώρα, να τις κάνετε αποδεκτές».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας :
Κ.κ Συνάδελφοι,
Συζητάμε σήμερα το 3ο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Ένα νομοσχέδιο, που ακολουθεί πιστά την πεπατημένη των άλλων δύο. Διατάξεις ετερόκλητες και ασύνδετες, αποσπασματικού χαρακτήρα, που αν ζητηθεί ακόμα και από τον Υπουργό να περιγράψει τη βασική του φιλοσοφία σε μία πρόταση, και ο ίδιος θα αδυνατεί.
Συζητάμε για τη διαχείριση των απορριμμάτων, ένα ζήτημα που επηρεάζει την καθημερινότητα μας, επηρεάζει το περιβάλλον στο οποίο ζούμε, ζήτημα δημόσιας υγείας, ζήτημα ανάπτυξης και ευημερίας.
Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω εξαρχής ότι η παράταξη μας αναγνωρίζει απόλυτα τη σημασία της ορθολογικής διαχείρισης των αποβλήτων και της μετάβασης σε πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον.
Θα περιμέναμε, λοιπόν, ότι ένα νομοσχέδιο για τον «εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων», θα εστίαζε στην πρόληψη και την επαναχρησιμοποίηση, στην καλύτερη διαλογή στην πηγή, στην επίτευξη καλύτερων και καθαρότερων ροών ανακυκλώσιμων υλικών, στην ενίσχυση της αγοράς ανακύκλωσης.
Κάτι τέτοιο, όμως, δεν συμβαίνει.
Δήθεν μεταρρύθμιση, χωρίς μελέτες σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, χωρίς αποτύπωση των προβλημάτων και των προκλήσεων, χωρίς επιχειρησιακό σχέδιο, με σταθερή προσήλωση στην υποβάθμιση του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης, συνδυαστικά με την υποβάθμιση του ρόλου του δημοσίου σε κρίσιμα στοιχεία ελέγχου και διαμόρφωσης πολιτικής.
Το είδαμε να συμβαίνει στη Διαχείριση Υδάτων στη Θεσσαλία, το είδαμε να συμβαίνει στις ανακοινώσεις σας για τις ΔΕΥΑ, το βλέπουμε να συμβαίνει και τώρα:
Με πρόσχημα τις φτωχές επιδόσεις στη διαχείριση των απορριμμάτων και τις παρεμβάσεις της Ε.Ε, φέρνετε ρυθμίσεις συγχωνεύσεων των ΦΟΔΣΑ. Και τις φέρνετε, αφού πρώτα αφήσατε τους φορείς απαξιωμένους, υποστελεχωμένους και χωρίς τους απαραίτητους πόρους.
Και για ακόμα μία φορά, το κάνετε χωρίς να έχετε αφήσει τον παραμικρό χώρο για μία εις βάθος ουσιαστική διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς, και τον χώρο της αυτοδιοίκησης.
Προφανώς ο λόγος είναι απλός. Έχετε ήδη πάρει τις αποφάσεις σας. Να περάσετε και τη διαχείριση των απορριμμάτων σταδιακά σε ιδιώτες.
Για αυτό, λογικά, δεν ακούσατε τους Δήμους, την ΚΕΔΕ αλλά και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να θέτουν μία σειρά από ζητήματα για την υποτιθέμενη «νέα» σας μεταρρύθμιση:
- Καμία εμπεριστατωμένη ενημέρωση σχετικά με τις λεπτομέρειες του τρόπου λειτουργίας των νέων φορέων
- Σοβαρά ερωτηματικά για κρίσιμα θέματα όπως η τιμολογιακή πολιτική των Δήμων του κάθε υπό συγχώνευση ΦοΔΣΑ που θα συμμετέχει στο νέο Φορέα
- Κίνδυνος συσσώρευσης απορριμμάτων σε Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων και από άλλες περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων των υπό δημιουργία φορέων.
- Ασαφές εργασιακό καθεστώς των υπαλλήλων των νέων φορέων, δεδομένου ότι συγχωνεύετε φορείς με διαφορετική νομική μορφή (ΝΠΔΔ και ΑΕ)
Είναι προφανές, ότι μιλάμε για μία μεταρρύθμιση που δεν απολαμβάνει ούτε το μίνιμουμ της κοινωνικής συναίνεσης.
Αυτό που σας ζητάνε, λοιπόν, όλοι οι εμπλεκόμενοι θεσμοί και φορείς – που δεν είναι ΠΑΣΟΚ – σας το ζητάμε σήμερα και εμείς:
Να αποσύρετε τις διατάξεις αυτές και να ξεκινήσει ένας σοβαρός διάλογος μεταξύ Υπουργείου, ΚΕΔΕ, Δήμων, ΠΕΔ και ΦοΔΣΑ, έχοντας ως βάση την προώθηση εθελοντικών συνενώσεων εφόσον αυτό προκρίνουν οι ίδιοι οι δήμοι και οι φορείς.
Ζητάμε, λοιπόν, την απόσυρση των άρθρων 3-7 του νομοσχεδίου, και σε περίπτωση που αυτό δεν γίνει αποδεκτό, θέτουμε ζήτημα ονομαστικής ψηφοφορίας για τα συγκεκριμένα άρθρα.
Προχωράω παρακάτω.
Σήμερα, το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε ένσταση αντισυνταγματικότητας για το άρθρο 13 του νομοσχεδίου που αφορά στη δυνητική αφαίρεση της αρμοδιότητας διαχείρισης των αποβλήτων από τους ΟΤΑ και την άσκηση της από τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, κατά παράβαση του άρθρου 102 του Συντάγματος. Φυσικά την απορρίψατε.
Είναι προφανείς οι επιδιώξεις σας. Παίρνετε «πάνω σας» τα περιφερειακά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων, εισάγοντας ένα νέο συγκεντρωτικό μοντέλο, ενώ παράλληλα επιβεβαιώνετε την τιμωρητική λογική σας προς τους Δήμους.
Αφού σε περίπτωση μη συμμόρφωσης τους, προβλέπεται παρακράτηση από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους.
Είπε πριν η Κ.Ε της ΝΔ ότι αυτό συμβαίνει μόνο στην περίπτωση που ο δήμος αρνείται να επιτελέσει την αρμοδιότητα του. Στο σχέδιο νόμου αναφέρεται «στην περίπτωση που ο δήμος αδυνατεί να επιτελέσει την αρμοδιότητα του». Αυτό όμως που ισχύει στην πραγματικότητα είναι ότι εσείς «αδυνατίζετε» το δήμο ώστε να αδυνατεί να επιτελέσει τα καθήκοντα του.
Θέλετε Δήμους επαίτες, εξαρτώμενους από την κεντρική εξουσία.
Συγκέντρωση αρμοδιοτήτων στο Υπουργείο, αποκέντρωση ευθυνών στους δήμους, οι οποίοι λειτουργούν ως άλλοι αποδιοπομπαίοι τράγοι για τα δικά σας κακώς κείμενα.
Κλείνοντας, θέλω να κάνω μια αναφορά στο άρθρο 67 και στο θέμα του αποχαρακτηρισμού λατομείων και λατομικών ζωνών.
Στις 5 Φεβρουαρίου, συζητήσαμε σε αυτήν εδώ την αίθουσα, σχετική επίκαιρη ερώτηση μου για τα Λατομεία Διονύσου.
Από την πλευρά μας, τότε, είπαμε το εξής:
- Να απορριφθεί οποιοδήποτε ενδεχόμενο να επαναλειτουργήσουν ή να λειτουργήσουν νέες λατομικές ζώνες στο Πεντελικό Όρος
- Να τροποποιηθεί το Προεδρικό Διάταγμα προστασίας του Πεντελικού Όρους και
- Να προβλεφθεί μεταβατική ρύθμιση που θα απαγορεύει όχι µόνο τη λειτουργία λατοµικών ζωνών στην περιοχή, αλλά και τη διενέργεια ερευνών
Στο προηγούμενο νομοσχέδιο, τον Απρίλιο, είχα καταθέσει βουλευτική τροπολογία με την οποία ζητούσα ακριβώς αυτά.
Με χαρά, σήμερα, έστω και καθυστερημένα, υποδεχόμαστε την υιοθέτηση της τροπολογίας μας από το Υπουργείο.
Κατέθεσα στην Επιτροπή συγκεκριμένες νομοτεχνικές βελτιώσεις που αφορούν στα εκκρεμή αιτήματα αδειών και στην επισπεύδουσα αρχή. Σας ζητώ και τώρα, να τις κάνετε αποδεκτές.
Κκ συνάδελφοι,
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι η περιβαλλοντική προστασία δεν είναι απλώς υποχρέωση. Είναι ευθύνη όλων μας απέναντι στις μελλοντικές γενιές. Το νομοσχέδιο αυτό, δυστυχώς, αποτυγχάνει να θέσει τις βάσεις για μια βιώσιμη, ολοκληρωμένη και κοινωνικά δίκαιη πολιτική διαχείρισης αποβλήτων.
Το ίδιο αποτυγχάνει πλέον συστηματικά και η κυβερνητική πολιτική.
