Στο συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών (ΕΝΠΕ) βρέθηκε εκπροσωπώντας το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής ο βουλευτής Επικρατείας και Τομεάρχης Εσωτειρικών, Παναγιώτης Δουδωνής. Αναλυτικά η τοποθέτησή του:
Κύριοι Περιφερειάρχες, κύριοι Αντιπεριφερειάρχες, Περιφερειακοί Σύμβουλοι, κύριοι συνάδελφοι από τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης — Υπουργούς δεν βλέπω να χαιρετίσω — κυρίες και κύριοι σύνεδροι. Ήξερα ένα παιχνίδι το οποίο λεγόταν «Μάντεψε ποιος». Αλλά βλέπω ότι τώρα θα προχωρήσουμε και στο «Μάντεψε πώς». Διότι βλέπω ότι το συνέδριό σας τιτλοφορείται «Νέος Κώδικας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης». Αλλά οφείλω να πω ότι τέτοιο κείμενο δεν υπάρχει στα χέρια μας. Άρα, από το «Μάντεψε ποιος» θα πάμε στο «Μάντεψε πώς». Μάντεψε πώς, δηλαδή, θα αλλάξει η Τοπική Αυτοδιοίκηση με αυτόν τον νέο Κώδικα, αυτή τη νέα Χάρτα, την οποία δεν την έχουμε δει.
Και άκουσα τον κύριο Υπουργό — άκουσα τον κύριο Υπουργό — να μιλάει και στην ουσία να κάνει αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση. Γνωστή μέθοδος. Δεν ξέρω πόσο πετυχημένη, πάντως ακολουθείται ιδιαίτερα. Εκτός από την αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση, είδα ότι είπε και φράσεις όπως: «Κυβέρνηση είμαστε εμείς, νομοθετούμε». Δεν αρνούμαι τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Νομίζω όμως ότι ο θεσμός της διαβούλευσης με τους κοινωνικούς φορείς, με τους ενδιαφερόμενους, με αυτούς οι οποίοι άμεσα σχετίζονται με κάθε μέτρο το οποίο είναι να ληφθεί, είναι ακριβώς ένας θεσμός που προσπαθεί να αντικρούσει μια νοοτροπία του «κυβέρνηση είμαστε εμείς, νομοθετούμε». Και επιτάσσει τέτοιου είδους ουσιαστική διαβούλευση.
Τη στιγμή που έχει γίνει και το συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος και τώρα έγινε το συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών, δεν βλέπω — σε σχέση με τον Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης — καμία ουσιαστική διαβούλευση, ενώ το συνέδριο αυτό, το συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών, ακριβώς αυτό το θέμα είχε.
Αλλά έχουμε ένα θέμα χωρίς να ξέρουμε το αντικείμενο του θέματος. Άρα μαντεύουμε πώς. Και έρχομαι αμέσως στην αλλαγή του εκλογικού νόμου. Θέλω να σας πω κάτι. Έχοντας διδάξει τους εκλογικούς νόμους στο πανεπιστήμιο, πέρα από το ότι είναι καλπονοθευτικός, είναι και… αλαμπουρνέζικος. Θέλω να το κρατήσετε αυτό. Όταν θα έρθει η ώρα να εξηγήσουμε στους εκλογείς τι ακριβώς λαμβάνει χώρα ή μάλλον — για να το πω καλύτερα — είναι αλαμπουρνέζικος για να είναι και κατά τρόπον καλπονοθευτικός.
Και βέβαια είναι γνωστό το παράδειγμα το οποίο ακολουθείται, διότι σε όλες — αλλά σε όλα — τα άλλα παραδείγματα, όπως του Ηνωμένου Βασιλείου που ακούστηκε, έχει εγκαταλειφθεί. Το παράδειγμα που ακολουθείται είναι αυτό των νήσων Φίτζι, με το πολύ ωραίο νερό. Αυτό είναι το παράδειγμα που ακολουθείτε.
Κοιτάξτε, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει έξι χρόνια στην εξουσία. Έχει απαξιώσει όχι απλώς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και την ίδια την έννοια της κυβέρνησης. Έχοντας μια κυβέρνηση εντός της κυβέρνησης με το επιτελικό κράτος, η υπερσυγκέντρωση των εξουσιών, ο πρώτος τον οποίο πλήττει, είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και γι’ αυτό έχουμε δει μια απαξίωση των Περιφερειακών Συμβουλίων, φέρ’ ειπείν, με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων σε ολιγομελή περιφερειακή επιτροπή. Έχουμε δει ζητήματα σε σχέση με τους πόρους, το μερίδιο των Περιφερειών στον σχεδιασμό της ανάπτυξης και τις αρμοδιότητες.
Γι’ αυτό λοιπόν, πιστεύω — και πιστεύουμε — ότι μετά την επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση, η οποία, υπενθυμίζω, γίνεται σε δύο φάσεις, άρα μετά τη δεύτερη Βουλή, πρέπει να έχουμε μια συγκεκριμένη διάταξη στο Σύνταγμα, που να μην επιτρέπει τη μεταφορά αρμοδιοτήτων αν δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη μεταφορά πόρων.
Και αυτό νομίζω πρέπει να είναι σαφές, διότι κουραστήκαμε να βλέπουμε κατ’ όνομα μεταφορά αρμοδιοτήτων χωρίς πόρους, που οδηγούν σε αδιέξοδα.
Τώρα, άκουσα την κριτική για τον ΕΝΦΙΑ, γιατί αυτό αφορά στο σκέλος της αντιπολιτεύσεως, στην αντιπολίτευση. Η κριτική για τον ΕΝΦΙΑ — για την απόδοση στις τοπικές κοινωνίες — σημαίνει ότι η Νέα Δημοκρατία θεωρεί πως έχει κάνει επαρκή πράγματα για να στηρίξει την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε επίπεδο πόρων; Ή περιλαμβάνεται γενικώς σε μια στρατηγική «αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση»;
Πάντως, οφείλω να πω ότι η αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση γίνεται τόσο χαριτωμένα από την κυβέρνηση, που είναι καλό να γίνει αντιπολίτευση στην κυβέρνηση και να γίνουμε εμείς κυβέρνηση. Και σας διαβεβαιώ ότι με εμάς κυβέρνηση, τέτοιος καλπονοθευτικός νόμος δεν πρόκειται να υπάρξει για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και σίγουρα, με εμάς, κοινοβουλευτική πλειοψηφία — όπως σας είπα — η συνταγματική διάταξη δεν θα επιτρέπει τη μεταφορά αρμοδιοτήτων χωρίς μεταφορά πόρων. Και αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχει και αντίστοιχος δικαστικός έλεγχος, που θα διασφαλίζει τη μεταφορά των αντίστοιχων πόρων.
Πιστεύουμε — και το ξέρετε ότι πιστεύουμε ως ΠΑΣΟΚ — στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και αυτό μπορώ να σας το αποδείξω πάρα πολύ απλά, διότι όλες οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις, ακόμη και αυτές στις οποίες αναφέρθηκε ο Υπουργός προηγουμένως, είναι μεταρρυθμίσεις ΠΑΣΟΚ. Μεταρρυθμίσεις που έγιναν παρά την αντίθετη γνώμη και τη σθεναρή αντίσταση παραγόντων της Νέας Δημοκρατίας.
Και επίσης, γιατί εμείς πρώτοι κάναμε την έννοια του Περιφερειακού Συνεδρίου και διοργανώσαμε περιφερειακά συνέδρια — και εξακολουθούμε να διοργανώνουμε σε όλη την Ελλάδα — ακριβώς για να μιλήσουμε για την ιδιοπροσωπία κάθε περιοχής, τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τις Περιφέρειες, και πώς μπορεί να εξειδικευθεί ένα πρόγραμμα, το οποίο μπορεί να φαίνεται ίδιο για όλη την Ελλάδα, σε κάθε Περιφέρεια, και τι ρόλο έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση σε αυτό.
Κλείνω, όπως έκλεισα και πέρσι, με το ζήτημα των φυσικών καταστροφών. Υπάρχει νομοθεσία από το 2020 για Συντονιστικά Κέντρα Πολιτικής Προστασίας σε κάθε Περιφέρεια. Εξ όσων γνωρίζω, έχει εφαρμοστεί μόνο στη Θεσσαλία, μετά και την πικρή εμπειρία δύο χρόνια πριν. Όμως, επειδή οι φυσικές καταστροφές λόγω της κλιματικής κρίσης έχουν πάψει να είναι αυτό που έλεγε ο κ. Βορίδης — που δεν ίσχυε ούτε τότε όταν το είπε — «κάθε 400 χρόνια». Είναι το ακριβώς αντίθετο. Είναι κάτι το οποίο ήταν όλως εξαιρετικό, αλλά πρέπει να προετοιμαζόμαστε σαν να είναι κάτι το όχι εξαιρετικό, αλλά — θα τολμήσω να πω — πολύ πιο σύνηθες από το εξαιρετικό.
Πρέπει η Τοπική Αυτοδιοίκηση και ιδίως οι Περιφέρειες να οργανωθούν, να έχουν τους αντίστοιχους πόρους και τον αντίστοιχο σχεδιασμό για να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους φαινόμενα. Όχι ως κάτι εξαιρετικό, επαναλαμβάνω, αλλά ως κάτι το οποίο έρχεται με την κλιματική κρίση.
Αυτοδιοίκηση λοιπόν παντού: ουσιαστική αυτοδιοίκηση, ουσιαστική ενίσχυση των Περιφερειών, ουσιαστική ενίσχυση των αρμοδιοτήτων και των πόρων και λογοδοσία παντού, όπως επιτάσσει η ίδια η δημοκρατική αρχή.
Σας ευχαριστώ πολύ. Χαιρετίζω το Συνέδριό σας, εκ μέρους της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης του ΠΑΣΟΚ.
