Ομιλία Δ. Μάντζου, Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής στο Σ/Ν του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη
Για τη Γάζα
Ενώνουμε τη φωνή μας με όσους ζητούν την προστασία της σωματικής ακεραιότητας, της υγείας και της αξιοπρέπειας και την άμεση απελευθέρωση των μελών της ανθρωπιστικής αποστολής στη Γάζα που συνελήφθησαν και κρατούνται μετά την επέμβαση των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων σε διεθνή ύδατα.
Δεν υπάρχει «ζώνη αναχαίτισης», όπως επικαλείται το Ισραήλ. Το διεθνές δίκαιο της θάλασσας είναι σαφές. Και εδώ έχουμε προφανή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, που πρέπει να καταγγελθεί.
Και επί τέλους, η χώρα μας οφείλει να δράσει. Να λάβει όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες. Η αναγνώριση του Κράτους της Παλαιστίνης διασφαλίζει την εφαρμογή των αποφάσεων του ΟΗΕ. Η Διακήρυξη της Νέας Υόρκης -σε συνδυασμό με το κύμα αναγνώρισης του Κράτους της Παλαιστίνης από χώρες της Ευρώπης και του κόσμου- ανοίγουν τον δρόμο.
Μόλις χθες στο Συμβούλιο της Ευρώπης υιοθετήθηκε νέο ψήφισμα για τον τερματισμό της ανθρωπιστικής καταστροφής στη Γάζα -παρά την αντίθεση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που το καταψήφισε! Κι έτσι αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία του αίτημά μας για επικαιροποίηση του ομόφωνου ψηφίσματος της Βουλής του 2015 για την αναγνώριση της Παλαιστίνης και τη λύση των δύο κρατών.
Ας είμαστε ειλικρινείς: Καμία συμφωνία δεν μπορεί να επιτύχει αν δεν οδηγεί στη λύση των δύο κρατών. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος προς την ειρήνη και τη σταθερότητα. Αν θέλουμε να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο της βίας, της τρομοκρατίας, του εθνικισμού, πρέπει να ακολουθήσουμε τον μόνο δρόμο που παραμένει ανοιχτός: τον δρόμο της ειρηνικής και αρμονικής συνύπαρξης δύο λαών, Ισραηλινών και Παλαιστινίων.
Ο σπόρος της βίας γεννά νέα βία.
Για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία
Έχει αξία να αναλογιστούμε πού βρισκόμαστε όσον αφορά στην κατάσταση του κράτους δικαίου απέναντι στην Ευρώπη, με αφορμή την παρουσία της Ευρωπαίας Εισαγγελέα στην Ελλάδα. Χαίρονται κάποιοι υπερασπιστές της κυβέρνησης που η Εισαγγελέας αναφέρθηκε στη διαφθορά ως φαινόμενο που απαντά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Δηλαδή μας είπε διεφθαρμένους, αλλά ΟΚ, να μην το πάρουμε και τόσο βαριά, γιατί έχουμε κι άλλους για παρέα.
Και εντάξει -μας λένε- δεν φταίει η ΝΔ. Φταίει εκείνο το καταραμένο άρθρο 86 Σ. -από μόνο του. Δεν υπάρχει, δηλαδή, καμία ευθύνη μιας Κυβέρνησης, μιας πλειοψηφίας και ενός Πρωθυπουργού. Αλλά ενός άρθρου του Συντάγματος. Το οποίο -προσοχή- ο Πρωθυπουργός έχει ήδη δεσμευτεί ότι θα το αναθεωρήσει. Άρα όλα καλά. Μη ζητάμε και τα ρέστα. Αφού δεσμεύτηκε ο Πρωθυπουργός. Τι άλλο να κάνει; Να πάρει και την Πόλη;
Δεν είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να καταλάβουμε το μέγεθος της διαστρέβλωσης.
Ήρθε η Ευρωπαία Εισαγγελέας, συνάντησε τον Υπουργό Δικαιοσύνης και συζήτησαν τις σοβαρές υποθέσεις που απασχολούν τη χώρα μας. Και έγινε ιδιαίτερη συζήτηση στη σύμβαση 717/2014 για τον σιδηρόδρομο.
Αλλά δεν βρήκε, πράγματι, το θάρρος ο κ. Φλωρίδης να της πει όλη την αλήθεια: ότι μπορεί όντως το άρθρο 86 Σ. να ισχύει ακόμη, όμως δεν είναι αυτό που από μόνο του παρείχε προστασία στα μέλη της κυβέρνησης. Είναι η επιλογή που κάνει η κυβέρνηση και -κυρίως- η κοινοβουλευτική πλειοψηφία που τη στηρίζει, εκείνη που ερμηνεύει το Σύνταγμα όπως θέλει και για ό,τι θέλει. Που αρνείται τη διερεύνηση. Που απορρίπτει προανακριτικές επιτροπές ή τις κάνει fast track. Ανάλογα πώς βολεύει κάθε φορά.
Δεν μπορεί ποτέ να φταίει μία διάταξη από μόνη της. Φταίνε οι άνθρωποι που την επικαλούνται, την καταχρώνται και, εν τέλει, κρύβονται πίσω από αυτήν. Που κάθε φορά ακολουθούν το ίδιο μοτίβο: αγνοούν τις δικαστικές και εισαγγελικές έρευνες και αδιαφορούν για ολόκληρες δικογραφίες. Δικογραφίες χιλιάδων σελίδων, που χρειάστηκε μία αίθουσα ολόκληρη για να τις χωρέσει, αιτήματα της αντιπολίτευσης πολλών δεκάδων σελίδων.
Κι όμως, η ΝΔ ισχυρίζεται ότι δεν βρήκε ούτε μία απλή ένδειξη. Ούτε στα Τέμπη για τη σύμβαση 717, ούτε στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Σε καμία δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας!
Όταν το Σύνταγμα ορίζει τη διαδικασία διερεύνησης με προκαταρκτική εξέταση. Όταν η Ποινική Δικονομία προβλέπει ότι για να γίνει αυτή η προκαταρκτική εξέταση αρκούν απλές ενδείξεις -ούτε αποδείξεις, ούτε αποχρώσες ενδείξεις- αλλά απλές ενδείξεις.
Ποιος φταίει; Ο Νόμος ή η παράκαμψή του;
Φταίει το Σύνταγμα ή η καταστρατήγησή του;
Φταίει η λογική του «έχουμε την πλειοψηφία ό,τι θέλουμε κάνουμε».
Η ιδιοκτησιακή προσέγγιση των θεσμών, η φεουδαρχική νοοτροπία.
Πώς το είπε ο κ. Γεωργιάδης; «έτσι κρίναμε. Τελεία!».
Τελεία.
Τελεία διαφθορά.
Τελεία συγκάλυψη.
Τελεία παρασιώπηση.
Τελεία αποθράσυνση.
Τελεία έκθεση της χώρας μας στην Ευρώπη.
Ευρώπη όποτε και όσο συμφέρει: Σύμφωνη με το ευρωπαϊκό δίκαιο ερμηνεία του άρθρου 16 Σ. για να ανωτατοποιηθούν κολλέγια. Και την ίδια ώρα, κατάχρηση του άρθρου 86 Σ. για να οχυρωθούν πρώην υπουργοί από τη διερεύνηση ευθυνών.
Για τα Τέμπη
Στα Τέμπη, η ολέθρια διαχείριση του εγκληματικού δυστυχήματος που κόστισε τη ζωή σε 57 νεκρούς έρχεται και επανέρχεται. Γιατί; Μα διότι η συλλογική πληγή που έχει ανοίξει από τις 28 Φεβρουαρίου 2023 στο σώμα της κοινωνίας παραμένει ανοικτή. Δεν έχει επέλθει κάθαρση. Και όσα προηγήθηκαν έχουν δημιουργήσει πέπλο δυσπιστίας πάνω από την πολιτική ζωή.
Η προσπάθεια συγκάλυψης, η διαχείριση μετά τη σύγκρουση, με την αλλοίωση του τόπου, αλλά και η διαδρομή έως τη σύγκρουση -το ρουσφετι, η αδιαφάνεια, η ανεπάρκεια- όλα πληγώνουν και πονούν. «Η διαφθορά σκοτώνει» -ποιος μπορεί να διαφωνήσει;
Όταν θρηνούμε 57 συνανθρώπους μας επειδή δεν ολοκληρώθηκε ένα δημόσιο έργο στην ώρα του -παρά τους διαθέσιμους ευρωπαϊκούς πόρους. Κι όταν ελέγχονται τόσα πρόσωπα -εκτός από τον αρμόδιο Υπουργό. Πώς, λοιπόν, να επέλθει η κάθαρση, όταν ένας τραγικός πατέρας καταθέτει ένα αίτημα με νόμιμη και ηθική βάση και ενώ αναμένει από τη δικαιοσύνη να κρίνει αντιμετωπίζει τον αρνητισμό της κυβέρνησης και στελεχών της ΝΔ;
Η δικαστική εξουσία, ανεξάρτητη και ανεπηρέαστη θα κρίνει. Όμως δεν λειτουργεί σε συνθήκες εργαστηρίου. Πλέον είναι σαφές: επειδή έχουν προηγηθεί όλα όσα προηγήθηκαν, είναι μεγάλη, είναι ιστορική, η ευθύνη της δικαστικής λειτουργίας να υπερασπίσει το κύρος της δημοκρατίας.
Για τα σκάνδαλα αδιαφάνειας και διαφθοράς
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έγινε ακρωνύμιο διαφθοράς, μας λέει η Ευρωπαία Εισαγγελέας. Ένα σκάνδαλο που κοστίζει στους πραγματικούς αγρότες την πρόσβαση σε πολύτιμους πόρους. Η εξεταστική επιτροπή εκδικείται τους εμπνευστές της. Και κάθε μέρα, κάθε κατάθεση εκθέτει και εμπλέκει υπουργούς, διοικητές και στελέχη της ΝΔ.
Την ίδια ώρα παραμένουν ανοικτές έρευνες και σε άλλα πεδία. Ακόμη και στη διαχείριση των απορριμμάτων, με τα περίφημα «σπιτάκια της ανακύκλωσης».
Η εικόνα της διαφθοράς και της αδιαφάνειας κυριαρχεί. Στιγματίζει τη δημόσια ζωή. Απογοητεύει τους πολίτες -ιδίως τους πιο νέους. Είναι τόσο δύσκολη η μάχη που έχουμε να δώσουμε όσοι πιστεύουμε στη δημοκρατία. Αρκεί να αναλογιστούμε τι γίνεται διεθνώς.
Ο αυταρχισμός αντεπιτίθεται. Ανασυντάσσεται, ενισχύεται. Απειλεί ευθέως τη δημοκρατία. Κι εμείς, αντί να την προασπίσουμε συλλογικά, αφήνουμε τους θεσμούς να διαβρώνονται. Το δημόσιο συμφέρον να υποτάσσεται στο τυφλό κομματικό συμφέρον.
Ένα κόμμα που κυβερνά και ομνύει στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, δεν συνειδητοποιεί τη ζημιά που προκαλεί στη θεσμική λειτουργία της δημοκρατίας. Δεν συνειδητοποιεί πόσο βαθαίνει το έλλειμμα εμπιστοσύνης, η απόσταση των πολιτών από την πολιτεία. Ο δήμος απομακρύνεται από τη δημοκρατία.
Δεν μπορεί να υπάρξει πιο ανησυχητικό σημάδι από αυτό.
Για το σχέδιο νόμου
Ναι είναι έντονη η ανάγκη ουσιαστικής θωράκισης των κρίσιμων υποδομών και υπηρεσιών. Απαραίτητων για τη διατήρηση ζωτικών κοινωνικών λειτουργιών ή οικονομικών δραστηριοτήτων. Ο υποβαθμισμένος τρόπος, όμως, που εισάγεται στην κοινοβουλευτική συζήτηση δείχνει πως πρόκειται για μια τυπική ενσωμάτωση χωρίς φιλόδοξους στόχους.
Που είναι ο απολογισμός για την εφαρμογή της προηγούμενης οδηγίας; Λειτούργησε; Πως λειτούργησε, ποια είναι τα ελλείμματα και ποια τα επιτεύγματα της; Τι έγινε σωστά, τι έγινε λάθος, ποιες ήταν οι ευρωπαϊκές υποδομές ζωτικής σημασίας και τα σχέδια για την ασφάλεια τους.
Είναι τρομακτικό πως σε μια συγκυρία που καθιστά την νομοθέτηση μέτρων και την ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών περισσότερο από αναγκαία η κυβέρνηση όχι μόνο δεν επισπεύδει αλλά καθυστερεί. Ακόμα χειρότερο είναι πως η καθυστέρηση οφείλεται στην έλλειψη ενδιαφέροντος.
Όταν υπάρχουν τα Τέμπη, όταν υπάρχουν οι φυσικές καταστροφές των τελευταίων ετών οποιαδήποτε κοινοβουλευτική διαδικασία που αφορά αυτά τα ζητήματα θα πρέπει να γίνεται με τη μεγαλύτερη σοβαρότητα και σεβασμό στους πολίτες της χώρας.
Δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση όταν τίθεται στη συζήτηση το ζήτημα της ασφάλειας. Ιδίως όταν αποφασίζει απερίσκεπτα και ασύγγνωστα τη σύσταση μιας καινούργιας δομής, μιας γενικής ή ειδικής γραμματείας. Γιατί όχι στο ΚΕΜΕΑ που είχε την αρμοδιότητα εφαρμογής της προηγούμενης οδηγίας και έχει κάποια υποτυπώδη στελέχωση που στο χέρι της Κυβέρνησης είναι να ενισχύσει;
Και, φυσικά, η γνωστή χορεία των νομοθετικών εξουσιοδοτήσεων. Χωρίς διαβούλευση και, εν τέλει, χωρίς λογοδοσία. Μας καλεί η Κυβέρνηση να συμφωνήσουμε με κάτι που θα προκύψει όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία έκδοσης ενός ΠΔ περί της γενικής γραμματείας χωρίς να γνωρίζουμε τι θα λέει. Και χωρίς να μας ενημερώνετε για το περιεχόμενο του ΠΔ το επικαλείστε προκλητικά προσβάλλοντας το Κοινοβούλιο.
Χρειαζόμαστε μια ουσιαστική, εθνική στρατηγική ανθεκτικότητας που θα θωρακίσει κρίσιμους τομείς. Θα επιφυλάσσει ουσιαστικό ρόλο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, που φαίνεται για μια ακόμα φορά απούσα από τα σχέδια της κυβέρνησης.
Για το σωφρονιστικό σύστημα
Επειδή τυγχάνω και προσωπικά μέλος της Εθνικής μας Αντιπροσωπείας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, αλλά και της Επιτροπής Παρακολούθησης Αποφάσεων ΕΔΔΑ, επισημαίνω και επιβεβαιώνω και εγώ ότι η χώρα μας υφίσταται καταδίκες σωρηδόν για έλλειψη αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για τους κρατούμενους στις φυλακές.
Ακούμε από τον εθνικό δικαστή της χώρας μας στο ΕΔΔΑ να μιλά για υπερπληθυσμό και βέβαιες νέες καταδίκες. Και η απάντηση ποια είναι; Ο διπλασιασμός του ανωτάτου ορίου κρατουμένων; Δηλαδή αντί να αυξήσουμε τα πραγματικά τετραγωνικά μέτρα αυξάνουμε το νόμιμο όριο; Και έτσι πιστεύουμε ότι θα καταφέρουμε τι; Οι καταδίκες θα συνεχιστούν, με σοβαρές συνέπειες στη διεθνή έκθεση της χώρας μας και με μεγάλο δημοσιονομικό κόστος.
Ενώ, την ίδια ώρα, Βλέπουμε νέο παραγκωνισμό του ΑΣΕΠ που θίγει τις αρχές της διαφάνειας και της αξιοκρατίας. Το ΑΣΕΠ διατηρεί ένα ρόλο περιορισμένο και διακοσμητικό. Και όχι η δυνατότητα ένστασης στο ΑΣΕΠ δεν θεραπεύει την προβληματικότητα που συνεπάγεται η μη αξιοκρατική διαδικασία.
Κλείνω επαναφέροντας το ζήτημα στη μεγάλη εικόνα.
Η ασφάλεια και η προστασία του πολίτη δεν είναι ένα απλό πεδίο πολιτικής. Είναι θεμέλιο της κοινωνικής ζωής. Αλλά ασφάλεια δεν σημαίνει μόνο αστυνόμευση, αλλά εξασφάλιση των δικαιωμάτων και των προσδοκιών των πολιτών. Ασφάλεια στην εργασία, στην παιδεία, στην υγεία, στις ζωές όλων. Κι αυτό απαιτεί σύγχρονο κράτος, διαφανή και διαυγή δημόσια διοίκηση, θεσμούς λειτουργικούς. Με δυο λέξεις: μια ανθεκτική δημοκρατία.
