Ομιλία Παύλου Χρηστίδη, Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, στη Βουλή, για το Πολυτεχνείο
Κύριε Πρόεδρε, κυρία Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
σήμερα εδώ, σε αυτή την αίθουσα, στο Κοινοβούλιο, στη Βουλή της Ελληνικής Δημοκρατίας, η μνήμη βαραίνει. Γιατί το Πολυτεχνείο δεν είναι απλώς μία επέτειος, δεν είναι μία ακόμα ημερομηνία στο ημερολόγιο. Είναι η πρώτη βαθιά πληγή και ταυτόχρονα η πιο ιερή στιγμή της σύγχρονης Ελλάδας. Είναι η στιγμή που η ελευθερία ζήτησε ξανά τη θέση της σε αυτόν τον τόπο. Είναι η ψυχή της μεταπολιτευτικής μας δημοκρατίας. Είναι το σημείο όπου ένας ολόκληρος λαός μέσα από τα παιδιά του αρνήθηκε να ζει σκυφτός. Είναι το φως που έσπασε το σκοτάδι της δικτατορίας. Και πριν μιλήσουμε για το σήμερα, οφείλουμε να θυμηθούμε πολύ καλά το χθες. Τη χούντα, εκείνη την επταετία, που προσπάθησε να γονατίσει τον ελληνικό λαό, κατέλυσε το Σύνταγμα, φίμωσε τον Τύπο, καταδίωξε όσους αντιστέκονταν, εξόρισε, φυλάκισε, ταπείνωσε. Στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, στη Γυάρο, στη Λέρο, στα υπόγεια της εθνικής ασφάλειας, πρόδωσε την Κύπρο. Έλληνες και Ελληνίδες γνώρισαν την πιο απάνθρωπη πλευρά της εξουσίας. Βασανιστήρια, ηλεκτροσόκ, στέρηση ύπνου, απομόνωση, ξυλοδαρμοί, εξευτελισμοί. Σώματα που λύγισαν, αλλά ψυχές που δεν υποτάχθηκαν.
Ο Σπύρος Μουστακλής που έμεινε παράλυτος. Ο Αλέξανδρος Παναγούλης που αψήφησε τη χούντα κατάματα. Ο Περικλής Κοροβέσης και ανθρωποφύλακες. Ο Κώστας Λαλιώτης να στέκεται μπροστά στην πύλη του Πολυτεχνείου και οι αμέτρητοι ανώνυμοι που υπέστησαν ό,τι πιο σκληρό μπορούσε να επιβάλλει μια εξουσία χωρίς όρια. Και μπορεί η χούντα να έριξε την πύλη, αλλά δεν μπόρεσε να ρίξει την θέληση του λαού για ελευθερία. Και ύστερα ήρθε το Πολυτεχνείο. Νέοι άνθρωποι, παιδιά 18, 19, 20 ετών, με καρδιά πιο δυνατή από τον φόβο, ύψωσαν την φωνή τους. “Εδώ Πολυτεχνείο”. Μια κραυγή που ταξίδεψε σε κάθε ελληνικό σπίτι. Μια κραυγή που ξύπνησε έναν λαό που είχε μάθει να σωπαίνει. Το σημείο που βρήκε τον τόπο της η ουτοπία, όπως λέει ο Δημήτρης Παπαχρήστος. Δεν κατέλαβαν το ίδρυμά τους για προνόμια και αξιώματα. Το έκαναν για ψωμί, για παιδεία, για ελευθερία. Και όταν το τανκ έριξε την πύλη, η χούντα πίστεψε ότι νίκησε. Αλλά δε νίκησε. Τότε ήταν που ξεκίνησε να πέφτει. Γιατί μπορείς να γκρεμίσεις μια πύλη, αλλά όχι μια ιδέα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
δεν μπορούμε να μιλήσουμε για τη μεταπολίτευση, ούτε για την πορεία αυτού του τόπου, χωρίς να αναφερθούμε στη συμβολή του Ανδρέα Παπανδρέου. Ενός ηγέτη που έδωσε φωνή σε όλους εκείνους που δεν είχαν, στον πρώτο πρωθυπουργό που τίμησε το Πολυτεχνείο και τους νεκρούς του. Που έλεγε ξεκάθαρα ότι η δημοκρατία δεν χαρίζεται αλλά κατακτάται καθημερινά από τους πολίτες της. Αυτή η φράση δεν είναι μόνο ιστορική. Είναι ένας οδηγός. Και το ΠΑΣΟΚ την περίοδο που κυβέρνησε τον τόπο δικαίωσε αυτό το μήνυμα. Με το Εθνικό Σύστημα Υγείας, με τα κοινωνικά δικαιώματα, με την άνοδο και την ευημερία της μεσαίας τάξης, με τη θεμελίωση Ενός κράτους δικαίου που έβλεπε τον πολίτη στα μάτια. Και αυτό δεν ήταν απλώς πολιτική. Ήταν η δικαίωση όλης της πολύχρωμης, της αυθόρμητης, της ακηδεμόνευτης εξέγερσης του 1973.
Είναι προφανές ότι σήμερα η δημοκρατία μας δεν κινδυνεύει από τανκς. Κινδυνεύει όμως από άλλες σύγχρονες μορφές αυταρχισμού, από την υποβάθμιση των θεσμών, από την αδιαφάνεια, από την έλλειψη λογοδοσίας, από την κακοδιαχείριση κρίσιμων ζητημάτων, από πρακτικές που τραυματίζουν βαθιά την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος. Κινδυνεύει από την υποτίμηση της παιδείας, από την απαξίωση των νέων, από την εγκατάλειψη περιοχών που δοκιμάζονται, από φυσικές αλλά και οικονομικές καταστροφές, από τη συγκεντρωτική λογική της εξουσίας ότι όλα μπορεί να επιτρέπονται. Και είναι προφανές ότι σήμερα το Πολυτεχνείο μας καλεί σε επαγρύπνηση, ώστε να υπερασπιζόμαστε τον κοινοβουλευτισμό, τη διαφάνεια, τη δημοκρατική λογοδοσία. Να αποδεικνύουμε ότι η χώρα δεν επιστρέφει σε λογικές αλαζονείας, συγκάλυψης και θεσμικής απαξίωσης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
ως δημοκράτες και πατριώτες έχουμε ιστορικό χρέος. Χρέος να υπερασπιστούμε την ποιότητα της Δημοκρατίας. Χρέος να δώσουμε καθαρό πολιτικό λόγο απέναντι σε φαινόμενα όπως είναι η υποβάθμιση της δημόσιας υγείας, οι ανισότητες στην εργασία, η ακρίβεια που διαλύει νοικοκυριά, η κρίση στους θεσμούς. Και σε αυτό το πλαίσιο, είναι προφανές ότι αν κάτι μας διδάσκει το Πολυτεχνείο είναι ότι η δημοκρατία δεν είναι μία κατάκτηση που χαρίζεται από τα πάνω. Είναι μία φλόγα που κρατιέται ζωντανή από τα κάτω, από τις καρδιές των ανθρώπων, από το θάρρος εκείνων που επιμένουν ακόμα και στις πιο σκοτεινές ώρες. Και όλοι μας θυμόμαστε τον στίχο του Γιάννη Ρίτσου. “Και να τι θέλω τώρα να σας πω. Μες στις καρδιές όλων δοκιμάζεται η λευτεριά του κόσμου”. Αυτή η φράση είναι μια πολιτική πυξίδα. Γιατί η λευτεριά, η ίδια η δημοκρατία, δεν κατοικεί στα συνθήματα. Ούτε στις επετείους. Κατοικεί μέσα μας, στην καθημερινή μας στάση, στη δημοκρατική μας συνείδηση, στην αφοσίωση με την οποία υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα και τους θεσμούς, την αξιοπρέπεια του πολίτη. Αυτό είναι το χρέος μας, αυτό είναι το μέλλον μας.
