Την ανάγκη άμεσης αναθεώρησης των παροχών κοινωνικής προστασίας για τα άτομα με αναπηρία, επισημαίνει με κοινοβουλευτική ερώτησή του προς την Υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ο Βουλευτής και Υπεύθυνος του Κοινοβουλευτικού Τομέα Εργασίας για τα Άτομα με Αναπηρία και τις Ευάλωτες Κοινωνικές Ομάδες του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Πέτρος Παππάς.
Με βάση τα στοιχεία του ESSPROS (2023 edition), η Ελλάδα κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ:
- Στην κατά κεφαλήν δαπάνη για παροχές αναπηρίας (215,81 ΜΑΔ έναντι 672,44 ΜΑΔ της ΕΕ),
- Στο ποσοστό των κοινωνικών δαπανών για την αναπηρία (3,8% έναντι 7%),
- Στην αναλογία μεταξύ παροχών σε είδος και χρηματικών επιδομάτων (υπερσυγκέντρωση στα δεύτερα),
- Στην αποτελεσματικότητα των κοινωνικών μεταβιβάσεων για τη μείωση της φτώχειας (μόλις 7% έναντι 22% στην ΕΕ),
- Στο ποσοστό κινδύνου φτώχειας των ατόμων με αναπηρία (48,3%, το υψηλότερο στην ΕΕ).
Ο Πέτρος Παππάς καλεί την κυβέρνηση να εγκαταλείψει τη λογική της αποσπασματικής προνοιακής πολιτικής και να θέσει την κοινωνική προστασία για την αναπηρία στον πυρήνα του κοινωνικού κράτους. Ζητά:
- Αύξηση των σχετικών κονδυλίων στον κρατικό προϋπολογισμό,
- Ενίσχυση των υπηρεσιών υποστήριξης και αποκατάστασης,
- Αναμόρφωση των κριτηρίων αναπηρικής σύνταξης και πρόσβασης στις παροχές,
- Θέσπιση ολοκληρωμένου μηχανισμού παρακολούθησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού των ατόμων με αναπηρία.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς: Την Υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
Θέμα: «Η Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης ως προς τις παροχές κοινωνικής προστασίας για την αναπηρία».
Κυρία Υπουργέ,
Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ολοκληρωμένων Στατιστικών Κοινωνικής Προστασίας (ESSPROS) που παρουσιάζει η ΕΣΑμεΑ στο Δελτίο Στατιστικής Πληροφόρησης, η χώρα μας εξακολουθεί να καταγράφει από τις χαμηλότερες επιδόσεις στην Ε.Ε.-27 ως προς τις δαπάνες και παροχές κοινωνικής προστασίας προς τα άτομα με αναπηρία.
Συγκεκριμένα:
- Η κατά κεφαλήν δαπάνη για παροχές αναπηρίας (2022) διαμορφώνεται στις 215,81 Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης, σχεδόν τριπλάσια χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (ΕΕ-27: 672,44).
- Οι δαπάνες για την αναπηρία αποτελούν μόλις το 3,8% των συνολικών δαπανών κοινωνικής προστασίας, όταν στην ΕΕ το ποσοστό φθάνει το 7%.
- Οι παροχές εστιάζονται σχεδόν αποκλειστικά σε περιοδικά χρηματικά βοηθήματα (συντάξεις αναπηρίας και επιδόματα), ενώ η παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών (στήριξη ανεξάρτητης διαβίωσης, στέγαση, αποκατάσταση) παραμένει σχεδόν ανύπαρκτη.
- Το πλήθος των δικαιούχων αναπηρικής σύνταξης μειώθηκε κατά 26.870 άτομα την περίοδο 2015-2022, μείωση της τάξης του 20%.
- Η επίδραση των κοινωνικών μεταβιβάσεων στη μείωση της φτώχειας των ατόμων με αναπηρία ηλικίας 16-64 ετών είναι η χαμηλότερη στην ΕΕ, καθώς μειώνει το ποσοστό φτώχειας μόλις κατά 5,3 μονάδες, αφήνοντας το συνολικό ποσοστό στο 48,3% — ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη.
Με δεδομένη τη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, την αύξηση των χρονίων παθήσεων και τη διαχρονική υποχρηματοδότηση των παροχών αναπηρίας, η σημερινή κατάσταση καταδεικνύει την επείγουσα ανάγκη επανασχεδιασμού των πολιτικών κοινωνικής προστασίας, με έμφαση στην κοινωνική ένταξη, την ανεξάρτητη διαβίωση και την αξιοπρεπή διαβίωση των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους.
Κατόπιν των ανωτέρω,
ερωτάται η αρμόδια Υπουργός:
- Ποιος είναι ο σχεδιασμός του Υπουργείου για την πλήρη ευθυγράμμιση της Ελλάδας με τα ευρωπαϊκά πρότυπα αναφορικά με τις δαπάνες για την αναπηρία;
- Προτίθεται η Κυβέρνηση να ενισχύσει τις υποστηρικτικές υπηρεσίες (στήριξη καθημερινής διαβίωσης, στέγαση, αποκατάσταση), ώστε να σταματήσει η σχεδόν αποκλειστική εξάρτηση από παροχές σε χρήμα;
- Θα υπάρξει αναθεώρηση των κριτηρίων και των διαδικασιών χορήγησης αναπηρικής σύνταξης, ώστε να διασφαλιστεί η πρόσβαση περισσότερων δικαιούχων που έχουν πραγματική ανάγκη;
- Ποια άμεσα μέτρα θα ληφθούν για την καταπολέμηση της φτώχειας των ατόμων με αναπηρία στις παραγωγικές ηλικίες, καθώς η Ελλάδα καταγράφει τη χειρότερη επίδοση στον σχετικό ευρωπαϊκό δείκτη;
- Υπάρχει πρόβλεψη για την αύξηση των σχετικών κονδυλίων στον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να σταματήσει η χρόνια υποχρηματοδότηση της κοινωνικής προστασίας για τα άτομα με αναπηρία;
