Κοινή ανακοίνωση Τομέων Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των βουλευτών των ΚΤΕ Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ.κ. Μανώλη Χριστοδουλάκη και Φραγκίσκου Παρασύρη
Τον Αύγουστο του 2025, τέθηκε σε διαβούλευση, όπως επιβάλλεται από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για τη δημιουργία δικτύου μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης Απορριμματογενών Ενεργειακών Πρώτων Υλών (ΑΕΠΥ) από Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ).
Η αρχική περίοδος διαβούλευσης παρατάθηκε μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου λόγω αντιδράσεων. Παρόλα αυτά, η διαδικασία κρίνεται προσχηματική λόγω έλλειψης διαφάνειας:
- η μελέτη σκοπιμότητας (περιλαμβάνει κρίσιμα οικονομικά στοιχεία και το κόστος για τον πολίτη) παραμένει απόρρητη,
- η συμμετοχή φορέων, όπως η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Ε.) και το Δίκτυο των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.), στην ουσιαστική συζήτηση είναι ιδιαίτερα περιορισμένη, ενώ
- η ουσιαστική διαβούλευση φαίνεται να περιορίζεται σε κλειστές συνομιλίες της κυβέρνησης με επιχειρήσεις.
Βασικά προβλήματα με το σχέδιο της Κυβέρνησης
1. Ανακύκλωση και Ιεράρχηση Διαχείρισης Αποβλήτων: Η Ελλάδα υστερεί στην ανακύκλωση (17% έναντι στόχου 55%), με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο 49%. Οι στόχοι για 60% το 2030 και 65% το 2035 φαντάζουν ανέφικτοι λόγω καθυστερήσεων, ιδιαίτερα στην Αττική, που παράγει το ήμισυ των ΑΣΑ. Οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) δεν έχουν εγκριθεί, ενώ η αβεβαιότητα για τις ποσότητες υπολειμμάτων ανακύκλωσης θέτει σε κίνδυνο τη σκοπιμότητα του σχεδίου.
2. Έλλειψη Διαφάνειας και Σχεδιασμού: Το σχέδιο προωθείται χωρίς δημοσιοποίηση οικονομικών στοιχείων, όπως το κόστος για τον πολίτη ή η αξιολόγηση της οικονομικής αντοχής της κοινωνίας. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για την ένταξη των μονάδων στο ηλεκτρικό σύστημα, την τιμολόγηση του βιογενούς κλάσματος ή τη διαχείριση της απορριπτόμενης θερμότητας. Επιπλέον, ο σχεδιασμός «κλειδώνει» ποσότητες για 30 χρόνια, αγνοώντας πιθανές μειώσεις υπολειμμάτων λόγω καλύτερης ανακύκλωσης ή δημογραφικών αλλαγών.
3. Αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία: Η κυβέρνηση προωθεί τη «μεταβατική» ενεργειακή αξιοποίηση σύμμεικτων απορριμμάτων (Π.Υ.Σ. 5 της 18.4.2023), παραβιάζοντας την ιεράρχηση διαχείρισης αποβλήτων. Επιπλέον, επιταχύνει τον στόχο μείωσης ταφής στο 10% για το 2030 αντί του 2035, χωρίς επαρκή προετοιμασία για την ανακύκλωση.
Το ΠΑΣΟΚ προτείνει
• την τήρηση της ιεράρχησης διαχείρισης αποβλήτων.
• την επιτάχυνση των έργων στην Αττική για επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης.
• την πλήρη δημοσιοποίηση της μελέτης σκοπιμότητας, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών στοιχείων.
• την διεξοδική συζήτηση με τους ΦοΔΣΑ.
• την μεταφορά του στόχου μείωσης ταφής στο 2035 και εγκατάλειψη της ενεργειακής αξιοποίησης σύμμεικτων απορριμμάτων.
Συμπερασματικά
Η κυβέρνηση, σε συνεργασία με επιχειρηματικά συμφέροντα και ερήμην των ΦοΔΣΑ και της κοινωνίας, προωθεί ένα αδιαφανές σχέδιο που παραβλέπει την ανακύκλωση, υπονομεύει τη συμμετοχή των αρμόδιων φορέων και εμφανίζεται μη συμβατό με την νομοθεσία και τους στόχους της ΕΕ.
Το παρόν σχέδιο της Κυβέρνησης είναι ανεδαφικό, ενάντια στις βασικές αρχές διαχείρισης αποβλήτων και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό.
