Ερώτηση Αναστάσιου Νικολαΐδη και Παύλου Χρηστίδη, προς την Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Νίκη Κεραμέως
ΘΕΜΑ: Ανάγκη άρσης της άνισης μεταχείρισης των συνταξιούχων πρώην ασφαλισμένων του ΟΓΑ
Κυρία Υπουργέ,
Ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ως καθολικός διάδοχος όλων των πρώην ασφαλιστικών φορέων, συστάθηκε με σκοπό την ενιαία και ίση μεταχείριση όλων των ασφαλισμένων και συνταξιούχων, ανεξαρτήτως του φορέα προέλευσής τους. Παρόλα αυτά, στην πράξη παρατηρείται σοβαρή ανισότητα και διακριτική μεταχείριση σε βάρος των πρώην ασφαλισμένων του ΟΓΑ, οι οποίοι ανήκουν κατά κανόνα σε χαμηλά εισοδηματικά στρώματα και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Συγκεκριμένα, συνταξιούχοι του πρώην ΟΓΑ που λάμβαναν σωρευτικά σύνταξη λόγω χηρείας και ταυτόχρονα αναπηρικό επίδομα εφ’ όρου ζωής, πληρώντας όλες τις νόμιμες προϋποθέσεις, διαπιστώνουν αιφνιδιαστικά και χωρίς δική τους υπαιτιότητα ότι ο ΕΦΚΑ προχωρά σε αναδρομική διακοπή της βασικής τους σύνταξης. Η απόφαση αυτή στηρίζεται σε διατάξεις του Καταστατικού του πρώην ΟΓΑ (Π.Δ. 78/1998), οι οποίες απαγορεύουν τη σωρευτική λήψη των δύο αυτών παροχών.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση χήρας συνταξιούχου πρώην ΟΓΑ, στην οποία κοινοποιήθηκε απόφαση διακοπής της βασικής σύνταξής της με αναδρομική ισχύ από 01/01/2020. Μάλιστα, στην ίδια απόφαση ορίζεται ότι «Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1745/1987 και του Ν. 2458/1997 δικαιούσθε μόνο τη σύνταξη του Κλάδου Πρόσθετης-Κύριας Ασφάλισης Αγροτών. Εάν μετά την εκκαθάριση του λογαριασμού σας προκύψει οφειλή σας προς τον τ. ΟΓΑ, η εξόφλησή της θα γίνει με κράτηση μηνιαίως ολόκληρης ή μισής πρόσθετης-κύριας σύνταξης, ανάλογα αν η οφειλή υπερβαίνει ή όχι το δωδεκαπλάσιο της δικαιούμενης σύνταξης» (άρθρο 51 Π.Δ. 78/1998).
Η πρακτική αυτή στηρίζεται σε καταστατικούς περιορισμούς ενός φορέα που έχει καταργηθεί ήδη από το 2016 με τον Ν. 4387/2016, με την ένταξή του στον ΕΦΚΑ, ενώ ασφαλισμένοι άλλων πρώην ασφαλιστικών ταμείων εξακολουθούν να λαμβάνουν σωρευτικά σύνταξη χηρείας ή γήρατος και αναπηρικά επιδόματα χωρίς αντίστοιχους περιορισμούς. Δεν γίνεται οι ασφαλισμένοι του τέως ΟΓΑ να έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις με τους ασφαλισμένους των άλλων φορέων και να απολαμβάνουν λιγότερα δικαιώματα.
Ο άδικος τρόπος αντιμετώπισης του ως άνω ζητήματος συνιστά κατάφωρα άδικη, κοινωνικά ανάλγητη και βαθιά αντικοινωνική επιλογή απέναντι σε συμπολίτες μας που βρίσκονται αντιμέτωποι ακόμη και με προβλήματα επιβίωσης. Αντί η Πολιτεία να επιδεικνύει την οφειλόμενη ευαισθησία και να μεριμνά για την ουσιαστική τους στήριξη, επιλέγει μια τιμωρητική προσέγγιση, επιβάλλοντας όρους οικονομικής ασφυξίας σε ήδη ευάλωτες ομάδες. Άλλωστε και ίδιες οι συνταξιοδοτικές παροχές του τέως ΟΓΑ είναι υπέρμετρα μικρές κάνοντας ακόμα και την ίδια την επιβίωση των συνταξιούχων αγροτών εξαιρετικά δύσκολη.
Δεδομένου ότι το εν λόγω καθεστώς παραβιάζει κατάφωρα την αρχή της ισονομίας και της ίσης μεταχείρισης, αλλά και την αρχή της καλής πίστης ανάμεσα στους συνταξιούχους, δημιουργώντας συνταξιούχους δύο ταχυτήτων εντός του ίδιου ασφαλιστικού φορέα.
Δεδομένου ότι οφείλετε να επιδείξετε τη δέουσα κοινωνική ευαισθησία και αποτελεί σαφές δείγμα ενσυναίσθησης η αρωγή σε συμπολίτες μας που ήδη αναγκάζονται να επιβιώσουν με πολύ χαμηλά εισοδήματα.
Δεδομένου ότι προκύπτει επιτακτική ανάγκη άρσης της συγκεκριμένης ανισότητας.
Ενόψει των ανωτέρω ερωτάται η αρμόδια κ. Υπουργός:
1. Σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε ώστε να αρθούν οι ανισότητες που προκύπτουν και να καταργηθεί η εφαρμογή των καταστατικών διατάξεων του Π.Δ. 78/1998 του πρώην ΟΓΑ, που δεν ανταποκρίνονται πλέον στο ενιαίο πλαίσιο του ΕΦΚΑ, δημιουργώντας συνθήκες οικονομικής ασφυξίας σε συμπολίτες μας που βρίσκονται αντιμέτωποι ακόμη και με πρόβλημα επιβίωσης;
2. Σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότιμη μεταχείριση όλων των συνταξιούχων του ΕΦΚΑ, ανεξαρτήτως του ασφαλιστικού φορέα από τον οποίον προήλθαν, ως προς τη δυνατότητα λήψης σωρευτικών παροχών;
