Σε ερώτηση προς τον Υπουργό Εσωτερικών, κ. Μ. Βορίδη, προχώρησε η βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής ν. Λάρισας Ευαγγελία Λιακούλη, με την ιδιότητα της Κοινοβουλευτικής Τομεάρχη Εσωτερικών, σε σχέση με τον εφεξής έωλο προγραμματισμό ζωής πολλών δημοσίων υπαλλήλων, εξαιτίας πρόσφατης «μεταμεσονύκτιας» τροπολογίας, αναδρομικής ισχύος, για την κινητικότητα.
Όπως επισημαίνει η βουλευτής στο κείμενο της ερώτησής της:
«Με το άρθρο 490 του Νόμου 4781/2021 (Φ.Ε.Κ. Α’ 31/28.2.2021) το οποίο, σε παραβίαση κάθε αρχής και κανόνα καλής νομοθέτησης, εισήχθη προς ψήφιση ως εκπρόθεσμη τροπολογία αργά το βράδυ της Παρασκευής 26 Φεβρουαρίου, ανακαλούνται αναδρομικά ακόμα και αποφάσεις κινητικότητας οι οποίες έχουν εκδοθεί και δημοσιευθεί, καθώς και όσες εκκρεμούν προς έκδοση στο πλαίσιο του τρέχοντος κύκλου κινητικότητας. Η ζέση του υπουργείου σας για την ανάκληση των εν λόγω αποφάσεων αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στο γεγονός ότι, πριν ακόμα στεγνώσει το μελάνι στο ΦΕΚ της Κυριακής 28/2 όπου δημοσιεύτηκε η διάταξη, η γενική γραμματεία ανθρώπινου δυναμικού δημόσιου τομέα εξέδωσε εφαρμοστική εγκύκλιο τάχιστα, την Δευτέρα 1 Μαρτίου.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Νόμου 4440/2016 για το ενιαίο σύστημα κινητικότητας, ένας υπάλληλος είχε δικαίωμα να αιτηθεί μετάταξη ή απόσπαση, μόνο εφόσον το ποσοστό κάλυψης των θέσεων στο φορέα προέλευσης του κλάδου στον οποίο ανήκει, κατά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων για τη διαδικασία επιλογής, ανέρχονταν σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) ή εξηνταπέντε τοις εκατό (65%) στους ΟΤΑ α΄ βαθμού που έχουν πληθυσμό μικρότερο από ενενήντα χιλιάδες (90.000) κατοίκους. Με την εν λόγω εκπρόθεσμη τροπολογία το ποσοστό αυτό άλλαξε για συγκεκριμένες κατηγορίες ΟΤΑ από 65% σε 80%.
Αντί η αλλαγή αυτή να ισχύσει από τον επόμενο κύκλο κινητικότητας, όπως επιτάσσει η αρχή της χρηστής διοίκησης και της εύλογης εμπιστοσύνης του διοικούμενου, με την εν λόγω μεσονύκτια διάταξη ανακλήθηκαν ακόμα και πράξεις αποσπάσεων και μετατάξεων δημοσίων υπαλλήλων οι οποίες είχαν εκδοθεί, δημοσιευθεί ή και οριστικοποιηθεί. Πολλοί υπάλληλοι που ήταν ενήμεροι για την θετική έκβαση της αίτησης κινητικότητας που είχαν καταθέσει, είχαν ήδη προχωρήσει σε αλλαγές του οικογενειακού και προσωπικού τους προγραμματισμού ώστε να αναλάβουν έγκαιρα καθήκοντα στις νέες τους υπηρεσίες. Καταγράφονται περιπτώσεις υπαλλήλων οι οποίοι έχουν ήδη νοικιάσει σπίτι κι έχουν μεταφέρει την οικοσκευή τους στο τόπο της νέας τους υπηρεσίας, περιπτώσεις υπαλλήλων που έχουν ήδη προπληρώσει ενοίκια, υπαλλήλων που έχουν ήδη μεταγράψει τα παιδιά τους στο σχολείο του νέου τόπου κατοικίας τους κ.λπ.».
Στο πλαίσιο αυτό ρωτώ τον αρμόδιο Υπουργό Εσωτερικών για το πόσοι είναι οι υπάλληλοι τους οποίους αφορά η αναδρομική ισχύς της ψηφισθείσας τροπολογίας, αν έχει ενημερώσει τους Δημάρχους με εγκύκλιο για τις πιθανές νομικές και οικονομικές συνέπειες (π.χ. αποζημιώσεις) που μπορεί να έχουν οι ανακλητικές πράξεις κινητικότητας τις οποίες τους καλείτε να υπογράψουν, καθώς και αν σε περίπτωση προσφυγής των υπαλλήλων που υφίστανται βλάβη στη Δικαιοσύνη, ποιος θα είναι υπόλογος για την βλάβη αυτή; Οι Δήμαρχοι τους οποίους αναγκάζει με δέσμια αρμοδιότητα να υπογράψουν ανακλήσεις πράξεων κινητικότητας οι οποίες είχαν εκδοθεί νομίμως;
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον κ. Υπουργό Εσωτερικών
Θέμα: «Στον αέρα ο προγραμματισμός πολλών δημοσίων υπαλλήλων με την αναδρομική ισχύ μεταμεσονύκτιας διάταξης για την κινητικότητα»
Κύριε Υπουργέ,
Με το άρθρο 490 του Νόμου 4781/2021 (Φ.Ε.Κ. Α’ 31/28.2.2021) το οποίο, σε παραβίαση κάθε αρχής και κανόνα καλής νομοθέτησης, εισήχθη προς ψήφιση ως εκπρόθεσμη τροπολογία αργά το βράδυ της Παρασκευής 26 Φεβρουαρίου, ανακαλούνται αναδρομικά ακόμα και αποφάσεις κινητικότητας οι οποίες έχουν εκδοθεί και δημοσιευθεί, καθώς και όσες εκκρεμούν προς έκδοση στο πλαίσιο του τρέχοντος κύκλου κινητικότητας. Η ζέση του υπουργείου σας για την ανάκληση των εν λόγω αποφάσεων αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στο γεγονός ότι, πριν ακόμα στεγνώσει το μελάνι στο ΦΕΚ της Κυριακής 28/2 όπου δημοσιεύτηκε η διάταξη, η γενική γραμματεία ανθρώπινου δυναμικού δημόσιου τομέα εξέδωσε εφαρμοστική εγκύκλιο τάχιστα, την Δευτέρα 1 Μαρτίου.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Νόμου 4440/2016 για το ενιαίο σύστημα κινητικότητας, ένας υπάλληλος είχε δικαίωμα να αιτηθεί μετάταξη ή απόσπαση, μόνο εφόσον το ποσοστό κάλυψης των θέσεων στο φορέα προέλευσης του κλάδου στον οποίο ανήκει, κατά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων για τη διαδικασία επιλογής, ανέρχονταν σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) ή εξηνταπέντε τοις εκατό (65%) στους ΟΤΑ α΄ βαθμού που έχουν πληθυσμό μικρότερο από ενενήντα χιλιάδες (90.000) κατοίκους. Με την εν λόγω εκπρόθεσμη τροπολογία το ποσοστό αυτό άλλαξε για συγκεκριμένες κατηγορίες ΟΤΑ από 65% σε 80%.
Αντί η αλλαγή αυτή να ισχύσει από τον επόμενο κύκλο κινητικότητας, όπως επιτάσσει η αρχή της χρηστής διοίκησης και της εύλογης εμπιστοσύνης του διοικούμενου, με την εν λόγω μεσονύκτια διάταξη ανακλήθηκαν ακόμα και πράξεις αποσπάσεων και μετατάξεων δημοσίων υπαλλήλων οι οποίες είχαν εκδοθεί, δημοσιευθεί ή και οριστικοποιηθεί. Πολλοί υπάλληλοι που ήταν ενήμεροι για την θετική έκβαση της αίτησης κινητικότητας που είχαν καταθέσει, είχαν ήδη προχωρήσει σε αλλαγές του οικογενειακού και προσωπικού τους προγραμματισμού ώστε να αναλάβουν έγκαιρα καθήκοντα στις νέες τους υπηρεσίες. Καταγράφονται περιπτώσεις υπαλλήλων οι οποίοι έχουν ήδη νοικιάσει σπίτι κι έχουν μεταφέρει την οικοσκευή τους στο τόπο της νέας τους υπηρεσίας, περιπτώσεις υπαλλήλων που έχουν ήδη προπληρώσει ενοίκια, υπαλλήλων που έχουν ήδη μεταγράψει τα παιδιά τους στο σχολείο του νέου τόπου κατοικίας τους κ.λπ.
Στο σημείο αυτό να θυμίσουμε, ότι η δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος κινητικότητας που νομοθετήθηκε το 2016, υπήρξε προϋπόθεση στο 3ο μνημόνιο, δεδομένου ότι είχε διαπιστωθεί η ύπαρξη ενός πελατειακού συστήματος σε θέματα κινητικότητας, το οποίο οφείλονταν στην απουσία κριτηρίων για την αξιολόγηση των αναγκών σε προσωπικό των υπηρεσιών, την έλλειψη εγγυήσεων διαφάνειας και αντικειµενικότητας στις διαδικασίες επιλογής και την ύπαρξη πλήθους ειδικών διατάξεων που διαμόρφωναν ένα πλαίσιο αδιαφάνειας. Για το λόγο αυτό τέθηκε οριζόντια το κριτήριο της προϋπόθεσης πλήρωσης τουλάχιστον του 65% των θέσεων του κλάδου του υποψηφίου προς κινητικότητα ενός φορέα, ώστε να μην απαιτείται περιπτωσιολογική αντιμετώπιση η οποία οδηγεί στην δημιουργία πελατειακών δικτύων. Από το 2016 και μετά, τόσο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ όσο και η κυβέρνηση ΝΔ, επιδόθηκαν σε ένα «ράλι» εξαιρέσεων από το ενιαίο σύστημα κινητικότητας, οδηγώντας την κατάσταση όλο και πιο κοντά σε πελατειακές πρακτικές. Αποκορύφωμα των εξαιρέσεων αυτών είναι η θέσπιση του ορίου κάλυψης του 80% των θέσεων του κλάδου του φορέα προέλευσης, δεδομένου ότι είναι ελάχιστες – αν όχι καμία – οι περιπτώσεις που ένας φορέας έχει καλύψει τις οργανικές του θέσεις σε αυτό το ποσοστό – ειδικά μετά από μια δεκαετία αναστολής και περιορισμού προσλήψεων.
Επιπλέον, και δεδομένου ότι το σύστημα κινητικότητας είναι πλέον συνδεδεμένο με το σύστημα προσλήψεων, η ξαφνική αναδρομική ανάκληση πράξεων κινητικότητας αποστερεί φορείς από προσωπικό το οποίο κρίθηκε απαραίτητο για τη λειτουργία τους από την Κεντρική Επιτροπή Κινητικότητας. Αναρωτιέται, λοιπόν, κανείς με ποια κριτήρια το προσωπικό αυτό έπαψε να είναι αναγκαίο εν μία νυκτί; Σημειώνουμε ότι το προσωπικό που ζήτησαν μέσω κινητικότητας πολλοί φορείς κρίθηκε αναγκαίο για λόγους όπως αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδότησης του υπηρετούντος προσωπικού, άσκηση νέων αρμοδιοτήτων, οργανωτική αναδιάρθρωση του φορέα ή συσσωρευμένες υπηρεσιακές εκκρεμότητες. Αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα, ότι οι συγκεκριμένες ανάγκες δεν καλύπτονται με την αναδρομική διάταξη που θεσπίσατε.
Δεδομένου ότι στον τρέχοντα κύκλο κινητικότητας προκηρύχθηκαν 12.221 θέσεις, η αναδρομική διάταξη ενδέχεται να αφορά χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους. Για όλους αυτούς τους ανθρώπους καταπατείται βάναυσα η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης προς τη Διοίκηση. Η αρχή αυτή προστατεύει την εύλογη πεποίθηση του διοικουμένου ότι το νομοθετικό καθεστώς δε θα μεταβληθεί με απρόοπτες διοικητικές ρυθμίσεις. Συνδέεται με την αναγκαιότητα για ασφάλεια δικαίου. Η αρχή αυτή συναρτάται άμεσα με την αρχή της της χρηστής διοίκησης, καθώς εντάσσονται και οι δύο στον πυρήνα μιας διοικητικής ηθικής, την οποία η παρούσα κυβέρνηση δεν επιδεικνύει. Στο πλαίσιο της αρχής της χρηστής διοίκησης ο νομοθέτης θεσπίζει μεταβατικές διατάξεις προκειμένου να δοθεί στους ενδιαφερόμενους εύλογος χρόνος προσαρμογής μέχρι να τεθούν σε ισχύ οι νέες διατάξεις, κάτι το οποίο όχι μόνο δεν πράξατε, αλλά ακυρώσατε αιφνιδιαστικά, σε ένα βράδυ, καθόλα νόμιμα εκδοθείσες αποφάσεις. Τονίζουμε το «ακυρώσατε» παρόλη την προσπάθειά σας να πετάξετε το μπαλάκι των νομικών συνεπειών της απόφασής σας στους Δημάρχους, οι οποίοι καλούνται να ανακαλέσουν τις πράξεις κινητικότητας, σύμφωνα με την εφαρμοστική εγκύκλιο της τροπολογίας που εκδώσατε.
Άλλωστε, όπως γνωρίζετε, ακόμα και σε περίπτωση που η αρχή της νομιμότητας επιτάσσει την ανάκληση ή την ακύρωση ακόμα και παράνομων επωφελών διοικητικών πράξεων, η Διοίκηση συχνά καλείται να αποζημιώσει το διοικούμενο. Εγείρονται, επομένως και θέματα διεκδίκησης αποζημιώσεων από εργαζομένους με μισθούς κατά μέσο όρο κάτω των 1000 ευρώ.
Επιπλέον, όπως το ίδιο το υπουργείο Εσωτερικών αναφέρει στην εγκύκλιο με αριθ. πρωτ.:ΔΙΔΑΔ/Φ.49Κ /671/22908 (18.12.2020)-ΑΔΑ ΩΓΡΣ46ΜΤΛ6-ΥΗΚ για την κινητικότητα «τυχόν ανάκληση της πράξης μετά το πέρας της διαδικασίας, θίγει την κύρος και το σκοπό της κινητικότητας». Άλλωστε, ένα «επιτελικό κράτος» όπως σας αρέσει να αυτοαποκαλείστε, οφείλει να λειτουργεί με στρατηγικό σχέδιο και προγραμματισμό, κι όχι να γίνεται υποχείριο μικροκομματικών συμφερόντων που υπαγορεύουν μεταμεσονύκτιες τροπολογίες, οι οποίες ανατρέπουν όλο τον προγραμματισμό προσλήψεων και κινητικότητας (που είναι αλληλένδετα). Η εκ των υστέρων αλλαγή των κανόνων κινητικότητας στην εκπνοή του τρέχοντος κύκλου κινητικότητας, δείχνει σαφή έλλειψη επιτελικότητας και στρατηγικού σχεδιασμού.
Κατόπιν αυτών, είναι προφανές γιατί το Κίνημα Αλλαγής καταψήφισε την εν λόγω τροπολογία.
Κατόπιν αυτών, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Πόσοι είναι οι υπάλληλοι τους οποίους αφορά η αναδρομική ισχύς της ψηφισθείσας τροπολογίας;
- Οι φορείς υποδοχής που είχαν προκηρύξει θέσεις στο πλαίσιο του κύκλου κινητικότητας έχουν δεσμεύσει τις θέσεις αυτές σύμφωνα με τα οριζόμενα στην αριθμ. πρωτ. ΔΙΠΑΑΔ/Φ.ΕΓΚΡ./104/13657/16-07-2020 απόφαση της Επιτροπής της ΠΥΣ 33/2006, όπως ισχύει, η οποία αφορά στον προγραμματισμό προσλήψεων έτους 2020, ώστε να προκηρύξουν μόνο όσες κρίνουν απαραίτητες από τις κενές θέσεις που υπολείπονται. Πως θα μπορέσουν τώρα οι εν λόγω φορείς να προκηρύξουν τις θέσεις αυτές, τις οποίες εν τέλει δεν καλύπτουν από τον κύκλο κινητικότητας;
- Έχετε ενημερώσει τους Δημάρχους με εγκύκλιό σας για τις πιθανές νομικές και οικονομικές συνέπειες (π.χ. αποζημιώσεις) που μπορεί να έχουν οι ανακλητικές πράξεις κινητικότητας τις οποίες τους καλείτε να υπογράψουν;
- Γιατί στην ανάλυση συνεπειών της τροπολογίας δεν υπάρχει καμία εκτίμηση για τον αριθμό των ατόμων που αφορά η εν λόγω ρύθμιση και το επιβαλλόμενο σε αυτούς κόστος;
- Σε περίπτωση προσφυγής των υπαλλήλων που υφίστανται βλάβη στη Δικαιοσύνη, ποιος θα είναι υπόλογος για την βλάβη αυτή – οι Δήμαρχοι τους οποίους αναγκάζετε με δέσμια αρμοδιότητα να υπογράψουν ανακλήσεις πράξεων κινητικότητας οι οποίες είχαν εκδοθεί νομίμως;
Η Ερωτώσα Βουλευτής
Ευαγγελία Λιακούλη
