Η ΚΑΤΑ ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΗ ΝΟΜΟΘΕΤΗΣΗ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΣΤΡΕΒΛΩΣΗ ΣΤΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ
Άρθρο Γιώργου Καμίνη, στην εφημερίδα «ΑΞΙΑ»
Αυτές τις μέρες συζητείται στη Βουλή των Ελλήνων το νομοσχέδιο του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για τη βελτίωση της μεταναστευτικής νομοθεσίας, το οποίο τροποποιεί και τον νόμο ν. 4636 του Νοεμβρίου του 2019 που αφορά την απονομή του καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Ή τουλάχιστον έτσι θα νόμιζε κανείς αν έμενε στον στριφνό τίτλο του κειμένου. Δυστυχώς όμως, όπως έχει καταγγείλει έγκαιρα το Κίνημα Αλλαγής, το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή από τον κύριο Μηταράκη βρίθει προσωπικών διευθετήσεων και αμφιλεγόμενων πρακτικών και παγιώνει ένα καθεστώς αδιαφάνειας.
Στον νόμο του Νοεμβρίου η κυβέρνηση είχε επιδείξει μία σπουδή συμμόρφωσης και εναρμόνισης με το ενωσιακό δίκαιο, στο παρόν νομοσχέδιο όμως επέλεξε να απομακρυνθεί από τις βασικές αρχές του, αναπαράγοντας τη λογική της «κατά παρέκκλιση» νομοθεσίας, μια μέθοδο νομοθέτησης που κληρονόμησε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και συνεχίζει με αμείωτο ρυθμό να εφαρμόζει στη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού.
Το άρθρο 56 του παρόντος νομοσχεδίου παρέχει την ευχέρεια στο Δημόσιο να συνάπτει με ιδιώτες συμβάσεις κατά παρέκκλιση της εθνικής νομοθεσίας. Συμβάσεις που αφορούν μία ευρεία γκάμα δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Από την προμήθεια αγαθών και τη σύναψη μισθώσεων, μέχρι την ίδρυση, κατασκευή και συντήρηση των κλειστών δομών για πρόσφυγες. Ο Πρόεδρος της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ), κατά τη διαδικασία της ακρόασης των φορέων στη Βουλή, ήταν σαφής: για τα άρθρα 56 και 59, που παγιώνουν την πρακτική των κατά παρέκκλιση απευθείας αναθέσεων, δεν ζητήθηκε η προηγούμενη γνώμη της Αρχής ούτε αυτή κλήθηκε να παραστεί στην νομοπαρασκευαστική επιτροπή, όπως προβλέπει ο ν. 4013/2011, ένας από τους νόμους της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ που προήγαγε, όσο καμία άλλη στο παρελθόν, τη διαφάνεια στο δημόσιο (Οpengov, Διαύγεια, Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, Αρχή για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, Οικονομικός Εισαγγελέας κ.λπ.). Η συμπεριφορά αυτή έρχεται να συμπληρώσει έναν καταιγισμό απευθείας αναθέσεων, στις οποίες προβαίνει το Υπουργείο Μετανάστευσης του Ασύλου, με αποκορύφωμα την δομή για τη φιλοξενία προσφύγων της Μαλακάσας. Μία απλή περιήγηση στη Διαύγεια αρκεί για να διαπιστωθεί του λόγου του αληθές.
Η εμμονή με τη διατήρηση του κατά παρέκκλιση καθεστώτος στο πεδίο των δημοσίων συμβάσεων έχει μία διπλή επίπτωση: Αφενός δημιουργείται μία «μαύρη τρύπα» αδιαφάνειας, διαφθοράς και σχέσεων εξάρτησης στον πυρήνα της δημόσιας διοίκησης. Αφετέρου δημιουργεί σοβαρά προβλήματα συμμόρφωσης με το ενωσιακό δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων, αλλά και εν γένει με τον υγιή ανταγωνισμό, όπως κατοχυρώνονται στα άρθρα 101 έως 109 της ΣΛΕΕ.
Δημιουργείται, λοιπόν, μία «παράλληλη αγορά», όπου σκοπός δεν είναι η διαφύλαξη και προώθηση του υγιούς ανταγωνισμού, όρου απαραίτητου για την ομαλή λειτουργία της ελεύθερης αγοράς, αλλά η διαιώνιση ενός πατερναλιστικού προτύπου, όπου ο Υπουργός θα αναθέτει κατά το δοκούν σε ιδιώτες τρίτους, σε συνεργασία με μετακλητούς υπαλλήλους που έχει από πριν ο ίδιος προσλάβει.
Προκύπτει λοιπόν το εξής παράδοξο: Από τη μία μεριά ο κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του επιδιώκουν την αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη διάθεση περισσότερων κονδυλίων για τη διαχείριση των έκτακτων και επειγουσών αναγκών της διαχείρισης τους μεταναστευτικού-προσφυγικού. Από την άλλη όμως, η αξιοπιστία της κυβέρνησης έναντι των ευρωπαίων εταίρων υπονομεύεται, καθώς αυτή εγκαθιστά ένα στρεβλό θεσμικό πλαίσιο που νοθεύει τον ανταγωνισμό και δημιουργεί τεκμήριο εξαρτήσεων και εύνοιας των «ημετέρων». Και σύντομα αυτό θα προκαλέσει την παρέμβαση των αρμόδιων θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
