Παιδεία, Εκπαίδευση, Έρευνα – ΠΑΣΟΚ

Η Εκπαίδευση αποτελεί το σημαντικότερο θεσμό της Πολιτείας για να δημιουργεί πολίτες υπεύθυνους και ελεύθερους όπως επιτάσσει το Σύνταγμα, αλλά και πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά ενεργούς και παραγωγικούς. Ιδιαίτερα σήμερα, όπου η ανθρωπότητα έχει πλήρως εισέλθει στην οικονομία και την κοινωνία της γνώσης η Εκπαίδευση αποτελεί τον σημαντικότερο παραγωγικό συντελεστή. Παράλληλα, σε έναν κόσμο που γίνεται διαρκώς πιο πολύπλοκος και ευμετάβλητος η ικανότητα κατανόησης και παρέμβασης των πολιτών μπορεί να διασφαλιστεί μόνο με επαρκή και κατάλληλη Εκπαίδευση. Επιδιώκουμε την κατάκτηση της κοινωνίας της γνώσης μέσα από ένα ποιοτικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Η Εκπαίδευση διαδραματίζει έναν κομβικό ρόλο στις σύγχρονες κοινωνίες και πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο συστηματικών και τεκμηριωμένων δημοσίων πολιτικών. Η βάση αυτών των πολιτικών, οφείλει να αντιμετωπίζει την Εκπαίδευση ως κοινωνικό αγαθό προσβάσιμο για όλους τους πολίτες της χώρας. H εξελισσόμενη Πληροφορική Επανάσταση οδηγεί σε δραματικές αλλαγές στην παραγωγή αλλά και σε μια κρίση κοινωνικών ταυτοτήτων που προκαλεί η αντιπαράθεση εθνικών πολιτισμικών προτύπων με την παγκοσμιοποιημένη κουλτούρα. Σε ένα κόσμο διαρκώς μεταβαλλόμενο χρειαζόμαστε ένα ριζικά διαφορετικό μοντέλο Εκπαίδευσης και Παιδείας, όπου το κυρίως ζητούμενο είναι η ανάπτυξη δεξιοτήτων διαρκούς μάθησης. Η εποχή μας απαιτεί πολίτες που θα έχουν τις βάσεις να αποκτούν νέες γνώσεις και δεξιότητες σε όλη την διάρκεια της ζωής τους και την ικανότητα να αξιολογούν κριτικά και δημιουργικά τον διαρκώς αυξανόμενο όγκο πληροφοριών προσβάσιμων μέσα από το διαδίκτυο.

1. Η Υφιστάμενη Κατάσταση

Οι κυρίαρχες πολιτικές εκπαίδευσης και το υπόδειγμα μάθησης και γνώσεων που προκύπτει, παραμένουν και σήμερα προσηλωμένα στις πρακτικές και την φιλοσοφία του απόηχου της βιομηχανικής επανάστασης του 19ου αιώνα, εστιάζοντας στην απόκτηση συγκεκριμένων δεξιοτήτων και γνώσεων. Η αυθεντία του βιβλίου ως πηγή γνώσης και πληροφοριών, η μηχανιστική απόκτηση δεξιοτήτων όπως η υπολογιστική ικανότητα και η απομνημόνευση στοιχείων, υπήρξαν τα θεμέλια της βασικής εκπαίδευσης. Η εκμάθηση συγκεκριμένων τεχνικών υπήρξε το θεμέλιο της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Η μετάδοση της εξειδικευμένης πληροφορίας και η καλλιέργεια πολύπλοκων μηχανιστικών δεξιοτήτων αποτελούσαν την βάση της τεχνολογικής και επιστημονικής εκπαίδευσης.

Η πολιτικής της Ε.Ε. στοχεύει στην κατάκτηση της κοινωνίας της γνώσης, μέσα από την ποιοτική λειτουργία της εκπαίδευσης ,της κατάρτισης, και της δια Βίου Μάθησης

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να επικεντρώνεται στην ουσιαστική μετάδοση γνώσεων στους μαθητές, στην προώθηση της δημιουργικότητας και στην καλλιέργεια της κριτικής τους σκέψης. Ιδιαίτερα μετά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, πρέπει να συμβάλλει στην απόκτηση της δυνατότητας για την συνεχή αναζήτηση και τον εμπλουτισμό νέων γνώσεων και νέων δεξιοτήτων καθώς και την καλλιέργεια κουλτούρας συνεργασίας.

Σήμερα, η πρωτοβάθμια εκπαίδευση, εστιάζει στην απόκτηση γνώσεων και αδυνατεί να συμβάλλει στην ευρεία ανάπτυξη των μαθητών και να καλλιεργήσει την δυνατότητα τους να αναπτύξουν τις γνωστικές, κοινωνικές, συναισθηματικές, πολιτιστικές και σωματικές τους ικανότητες, προετοιμάζοντας τους για την περαιτέρω σχολική τους σταδιοδρομία. Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση χαρακτηρίζεται από κατάτμηση της γνώσης σε «στεγανά» αντικείμενα, που καθορίζονται από τις ανάγκες ενίσχυσης των διαφόρων ειδικοτήτων των εκπαιδευτικών, αφήνει μεγάλα περιθώρια παραπαιδείας και καθοδηγείται από τον προσανατολισμό του Λυκείου στις εξετάσεις για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση τέλος, παρά το υψηλό επίπεδο του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού και την συνεχώς βελτιούμενη θέση των ελληνικών πανεπιστημίων στις διεθνείς κατατάξεις, αποτυγχάνει να συνδεθεί με την παραγωγή, και συχνά ελληνικές εφευρέσεις και πατέντες κατευθύνονται στο εξωτερικό. Οι ανολοκλήρωτες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και οι παλινδρομήσεις, κατόπιν συντεχνιακών και πολιτικών πιέσεων και παρεμβάσεων, είναι χαρακτηριστικά του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Η στρεβλή αυτή κατάσταση επιδεινώνεται το τελευταίο διάστημα από ιδεοληψίες του παρελθόντος και πολιτικές επιλογές που οδηγούν στην εξίσωση προς τα κάτω, και στην υποβάθμιση της δημόσιας παιδείας. Οι μεγάλοι χαμένοι αυτών το πολιτικών επιλογών, είναι οι οικογένειες που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Απαιτούνται άμεσες παρεμβάσεις και γενναίες πολιτικές για να ανακοπεί η διαγραφόμενη πορεία απομόνωσης της νέας γενιάς της χώρας από τις παγκόσμιες εξελίξεις, να στηριχθεί συνολικά η ελληνική οικογένεια αλλά και να διασυνδεθεί η εκπαίδευση με την αναστροφή της οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα.

2. Κατευθύνσεις Πολιτικής

Βασικές μας πολιτικές προτεραιότητες για να οικοδομήσουμε την εκπαίδευση του μέλλοντος είναι :

• Η αμφίπλευρη, ισότιμη και ισόρροπη σύνδεση της εκπαίδευσης με την ανθρωπιστική παιδεία, την κριτική σκέψη και τις δεξιότητες του ενεργού πολίτη από την μία πλευρά και με τις επαγγελματικές δεξιότητες και την αγορά εργασίας από την άλλη.

• Η εξασφάλιση της πρόσβασης στην πληροφόρηση και την γνώση προς όλους τους κατοίκους της Ελλάδας, και ιδιαίτερα προς όσους το έχουν περισσότερο ανάγκη και βρίσκονται αποκλεισμένοι για κοινωνικούς και οικονομικούς λόγους.

• Η αρχή πως η υποχρέωση της Πολιτείας είναι ο σχεδιασμός και ο έλεγχος της εκπαιδευτικής πολιτικής μέσα στο οποίο θα μπορούν να λειτουργούν με ουσιαστική αυτονομία και αποτελεσματικότητα όλες οι εκπαιδευτικές μονάδες κάθε βαθμίδας.

3. Οι Μεγάλες Προκλήσεις

• Να διατηρήσουμε το βασικό κεκτημένο μιας εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς, για όλους τους πολίτες.

• Να εμπεδώσουμε ότι η πρωτοπορία στην γνώση, η αξιοκρατία στην εκπαίδευση, η αυτογνωσία των μελλοντικών πολιτών, και η ευγενής άμιλλα είναι πολύτιμα εργαλεία για να φέρουν την οικονομική ανάπτυξη αλλά και να βελτιώσουν την ποιότητα της δημοκρατίας μας.

• Να επιδιώξουμε την δημιουργία σκεπτόμενων πολιτών με ευρεία μόρφωση, που θα μπορούν να αξιολογούν την ποιότητα της πληροφορίας από την οποία κατακλύζονται, στην πολιτική, την υγεία, την τεχνολογία, και να την αξιοποιούν δημιουργικά.

• Να επικεντρώσουμε το εκπαιδευτικό σύστημα στην ανάπτυξη του κριτικού πνεύματος των νέων, απαλλάσσοντας τους από την ισοπεδωτική και εξευτελιστική διαδικασία της «παπαγαλίας».

• Να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη της κοινωνίας στους Δασκάλους, τους Καθηγητές τους Επιστήμονες, και να ενισχύσουμε τον κομβικό κοινωνικό τους ρόλο.

• Να δώσουμε προτεραιότητα στις δημόσιες επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της έρευνας, και να βρούμε αποτελεσματικότερους τρόπους κινητοποίησης των διαθέσιμων δημοσιονομικών πόρων, με την πραγματοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών.

• Να οικοδομήσουμε μια εκπαίδευση που να καλλιεργεί την ισότητα και τον σεβασμό στην ιδιαιτερότητα, απέναντι σε διακρίσεις κάθε είδους.

• Να παρέχουμε ένα ανεξάρτητο και φιλικό μαθησιακό περιβάλλον σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

• Να εισαγάγουμε σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης την πληροφορική, την τεχνολογία και νέες μαθησιακές πρακτικές (πχ μαζικά ελεύθερα διαδικτυακά μαθήματα, MOOCS) που να συνδυάζουν την πρόσβαση σε γνώσεις μέσω κειμένων με καινοτόμες οπτικοακουστικές μεθόδους.

• Να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για την δια βίου μάθηση και Εκπαίδευση.

4. Η Πρωτοβάθμια Και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Προωθούμε και υποστηρίζουμε μια ισχυρή, σύγχρονη, ποιοτική δημόσια υποχρεωτική εκπαίδευση που αρχίζει με την διετή προσχολική αγωγή, συνεχίζει με το εξαετές δημοτικό, και ολοκληρώνεται στο Γυμνάσιο. Ο μαθητής στη συνέχεια επιλέγει, ανάλογα με τις επιδόσεις του και την επιθυμία του, να συνεχίσει σε διαφορετικούς τύπους Λυκείου που οδηγούν στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

Ο χώρος της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης χρειάζεται εξειδικευμένες πολιτικές και κοινές αρχές λειτουργίας, τόσο στην παιδαγωγική στόχευση και φιλοσοφία όσο και στην διοίκηση.

Οι βασικές μας προτεραιότητες είναι:

• Εξάπλωση του θεσμού των Πρότυπων και των Πειραματικών Σχολικών Μονάδων σε περιφερειακό επίπεδο.

• Ενίσχυση της διοικητικής, διαχειριστικής, και παιδαγωγικής αυτοδυναμίας των σχολικών μονάδων με κύρια πηγή χρηματοδότησης, εποπτεία, και έλεγχο από την πολιτεία, ανάλογα με αναπτυξιακές, κοινωνικές, και εθνικές προτεραιότητες.

• Εισαγωγή του θεσμού της «ενότητας σχολικών μονάδων». Όμορες σχολικές μονάδες της ίδιας ή και των δύο βαθμίδων ομαδοποιούνται, για την προώθηση της συνεργασίας, τον συντονισμό του έργου τους και την ενιαία αντιμετώπιση διοικητικών θεμάτων.

• Ενίσχυση της καλλιτεχνικής, αθλητικής, και πολιτειακής παιδείας στο πρόγραμμα του σχολείου.

• Αξιοκρατική στελέχωση της διοίκησης της Εκπαίδευσης.

• Έμφαση στη διοίκηση σχολικών μονάδων με διαμόρφωση δομών επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών, ενίσχυση σχετικών προγραμμάτων διοικητικής και παιδαγωγικής επάρκειας και κατάρτιση στελεχών που προορίζονται για Διευθυντές Σχολείων, Διευθυντές Εκπαίδευσης και Σχολικοί Σύμβουλοι.

• Αξιολόγηση όλων των συντελεστών της παρεχόμενης εκπαίδευσης (δομών, περιεχομένου, προγραμμάτων διδακτικών μεθοδολογιών, διοίκησης, εκπαιδευτικών, βιβλίων ,υποδομών κλπ).

• Εφαρμογή και ενίσχυση αλλαγών που εδραιώνουν τον κοσμικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης.

• Αναβάθμιση και ενίσχυση της ψηφιακής και εργαστηριακής εκπαίδευσης ώστε τα σχολεία να ανταποκρίνονται καλύτερα στη νέα πραγματικότητα της τεχνολογικής και ψηφιακής αλλαγής.

• Συνεργασία αρμοδίων υπουργείων με σκοπό την ενσωμάτωση δομών ψυχολογικής υποστήριξης και πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στον σχολικό χώρο.

• Ισότιμη αντιμετώπιση της Ιδιωτικής Εκπαίδευσης και των ιδιωτικών εκπαιδευτικών.

4.1 Η Προσχολική Αγωγή: Γερές Αρχές Για Όλους

Η προσχολική εκπαίδευση αποσκοπεί στην ισότιμη ένταξη όλων των παιδιών στην Ελληνική Παιδεία και Κοινωνία και δίνει συστηματικές ευκαιρίες προσωπικής ανάπτυξης και καλλιέργειας σε ένα δομημένο και παιδαγωγικά κατάλληλο πλαίσιο. Η προσχολική αγωγή, ως εκπαιδευτικό σύστημα, αποτελεί διακριτή οντότητα, με καθοριστικής σημασίας συμβολή στη σχολική επιτυχία και στην πορεία ζωής κάθε παιδιού. Για αυτό προτείνουμε:

• Πολυδύναμα νηπιαγωγεία, με σταδιακή υλοποίηση της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής, με πλήρη εφαρμογή της ολοήμερης λειτουργίας και ενίσχυση των δομών και του προσωπικού.

• Διαμόρφωση ενός συνολικού σχεδίου κτιριακής αναβάθμισης των υποδομών της προσχολικής εκπαίδευσης, υλοποιώντας ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προμήθειας παιδαγωγικού και εκπαιδευτικού υλικού.

• Έμφαση και ιδιαίτερη προσοχή στην πρώιμη ανίχνευση δυσκολιών σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.

• Παροχή υψηλής ποιότητας δομών προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας και βελτίωση της πρόσβασης όλων των παιδιών σε αυτές.

• Διαμόρφωση πλαισίου υποστήριξης των νηπιαγωγών, διασφαλίζοντας το ρόλο τους.

• Θεσμοθέτηση βοηθητικού προσωπικού στα νηπιαγωγεία.

4.2 Το Δημοτικό Σχολείο: Βάσεις Για Το Μέλλον

Το Δημοτικό σχολείο παρέχει τις μαθησιακές βάσεις που θα επιτρέψουν σε κάθε μαθητή να ανακαλύψει τα ταλέντα του, τις ιδιαιτερότητες του, αλλά και τις αδυναμίες του.

• Γενίκευση του ολοήμερου σχολείου με το ενιαίο αναμορφωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα (ΕΑΕΠ) σε όλα τα δημοτικά από τα εξαθέσια και άνω. Εφαρμογή διαφοροποιημένων πολιτικών για τα ολιγοθέσια σχολεία.

• Προώθηση της εφαρμογής των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών με βάση τις σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις, με έμφαση στη διαθεματικότητα, τη βιωματική μάθηση, τη συνεργατικότητα, τις καινοτομίες (Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πολιτιστικές Δραστηριότητες), ταυτόχρονα με τη μείωση, αναδιάταξη και επανακαθορισμό της διδακτέας ύλης, ώστε να δοθεί έμφαση στις βασικές δεξιότητες των μαθητών και μαθητριών δηλαδή στη γραφή, ανάγνωση, κατανόηση κειμένου και αριθμητική και να ολοκληρώνεται η μαθησιακή διαδικασία στο σχολείο.

• Κατάργηση των Διαπολιτισμικών σχολείων, με αντίστοιχη ενίσχυση της Διαπολιτισμικότητας σε όλη την Εκπαίδευση.

• Εισαγωγή της πολιτικής των αρθρωτών διαθεματικών αναλυτικών και ωρολογίων προγραμμάτων με βάση τις εκπαιδευτικές ανάγκες της σχολικής μονάδας και τις τοπικές προτεραιότητες της κάθε περιοχής.

• Ισχυροποίηση των υποστηρικτικών δομών ,υπηρεσιών και δράσεων.

4.3 Το Γυμνάσιο Και Το Τέλος Της Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης

Το Γυμνάσιο προετοιμάζει τους μαθητές για την ένταξη τους στον χώρο της Επαγγελματικής, Τεχνολογικής ή Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης που τους ταιριάζει. Η έμφαση στο Γυμνάσιο πρέπει να είναι στην προώθηση της αυτογνωσίας του μαθητή, με σκοπό την ανάδειξη των ιδιαίτερων ταλέντων του, μέσα από τεστ δεξιοτήτων αλλά και αντικειμενική αξιολόγησης στα βασικά μαθήματα. Για το Γυμνάσιο προτείνουμε:

• Νέα Προγράμματα Σπουδών με έμφαση στη διαθεματικότητα και τα σχέδια εργασίας (Project).

• Καθιέρωση διευρυμένου ωραρίου με τη δημιουργία και λειτουργία ομίλων εκπαίδευσης και δραστηριοτήτων (πολιτισμού ,περιβάλλοντος, επιχειρηματικότητας, καινοτομίας επαγγελματικού προσανατολισμού κλπ).

• Με την αποφοίτηση από το Γυμνάσιο παρέχεται ταυτόχρονα και πιστοποίηση της γνώσης της Αγγλικής Γλώσσας (καταρχάς ) και της Πληροφορικής.

4.4 Νέες Προκλήσεις Για Το Επαγγελματική Και Τεχνική Εκπαίδευση

Η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση αποσκοπεί στην δημιουργία επαγγελματιών με συγκεκριμένες δεξιότητες αλλά και ευρεία μόρφωση που θα τους επιτρέπει την ομαλή προσαρμογή στις συνεχώς μεταβαλλόμενες εργασιακές συνθήκες της εποχής μας.

Η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση αποτελεί ισότιμο εταίρο της γενικής εκπαίδευσης. Για αυτό και πρέπει να εξασφαλίζεται η εύκολη αμφίδρομη κινητικότητα μεταξύ της Επαγγελματικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης και των δομών που οδηγούν στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Κυρίως όμως, η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση θα πρέπει να καταστεί μία ελκυστική, αποτελεσματική και βιώσιμη επιλογή, αποτελώντας ουσιαστική διέξοδο για χιλιάδες μαθητές, οι οποίοι δεν θα οδηγούνται στην εγκατάλειψη του λυκείου και στην αγορά εργασίας χωρίς κάποια ειδίκευση. Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι προτείνουμε.

• Ουσιαστική λειτουργία Κέντρων Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Διασύνδεσης με την αγορά εργασίας.

• Καθιέρωση Πρότυπων Επαγγελματικών Λυκείων.

• Ανάπτυξη ειδικοτήτων σε συνεργασία με την τοπική οικονομία, με στόχο τη διασύνδεση των ειδικοτήτων της με τις ανάγκες της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης και τις προοπτικές απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο, με έμφαση στον πρωτογενή τομέα παραγωγής (αγροτικά λύκεια, λύκεια κτηνοτροφικής παραγωγής κ.λπ.) πάντα κάτω από την ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας.

• Συγκρότηση ενός εθνικού πλαισίου προσόντων, κατ’ αντιστοιχία του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων, ως προϋπόθεση που θα διασφαλίσει τη σύνδεση της Δ.Τ.Ε.Ε με την παραγωγή και τον κόσμο της εργασίας.

• Προγράμματα σπουδών συμβατά με τα εθνικά πρότυπα «επαγγελματικών περιγραμμάτων».

• Προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών στο ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς πιστωτικών μονάδων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, με ειδική φροντίδα για τη διδασκαλία μαθημάτων γενικής παιδείας που συμβάλλουν στην καλλιέργεια της ιδιότητας του πολίτη (πχ Ιστορία).

• Κατοχύρωση επαγγελμάτων και καθορισμός επαγγελματικών δικαιωμάτων, τόσο ανεξάρτητων όσο και βοηθητικών σε άλλα επαγγέλματα, με σαφή διάκριση αυτών, ώστε να μην δημιουργούνται συγχύσεις.

• Λειτουργία τμημάτων ειδίκευσης τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης διάρκειας ενός σχολικού έτους με θεωρητικό και εργαστηριακό μέρος ή και εργασιακή εμπειρία/μαθητεία με απονομή πιστοποίησης βαθμού 5.

• Ενίσχυση του θεσμού της πρακτικής άσκησης και μαθητείας με τρόπο ευέλικτο και αποτελεσματικό, ώστε να προσαρμόζεται η εφαρμογή τους στις εκάστοτε συνθήκες, με διασφάλιση της κάλυψης των ασφαλιστικών εισφορών των μαθητευομένων.

• Θεσμοθέτηση θεματικών δράσεων που να συνδέονται με την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.

• Συνεργασία με πιστοποιημένους επαγγελματίες εκπαιδευτές.

4.5 Το Εθνικό Απολυτήριο Και Η Μετάβαση Στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Το Λύκειο, στην σύγχρονη Ελληνική κοινωνία έχει συνδεθεί με τις Πανελλήνιες εξετάσεις για την είσοδο στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Ιδιαίτερα οι δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, έχουν συνδεθεί με τα Φροντιστήρια όπου στην ουσία γίνεται η προετοιμασία των μαθητών για την είσοδο στις πλέον ανταγωνιστικές πανεπιστημιακές σχολές.

Οι κεντρικοί άξονες στους οποίους θα κινηθούν οι πολιτικές μας είναι:

• Η θεσμοθέτηση Εθνικού Απολυτηρίου Λυκείου με χρήση τράπεζας θεμάτων για την ενιαία αξιολόγηση των μαθητών, ως προαπαιτούμενο για την πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

• Διερεύνηση του μετασχηματισμού της τελευταίας τάξης Λυκείου σε προπαρασκευαστικό έτος για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση

• Έμφαση σε προγράμματα συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού εξατομικευμένα, σύμφωνα με τις δεξιότητες του μαθητή, τις παραγωγικές και αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας, τις εξελίξεις της εθνικής και παγκόσμιας οικονομίας.

• Εισαγωγή των μαθητών σε Σχολές της Ανώτατης Εκπαίδευσης και όχι σε τμήματα, με δυνατότητα των Τμημάτων και των Σχολών της Ανώτατης Εκπαίδευσης να καθορίζουν τα κριτήρια για την εισαγωγή σε αυτές με συντελεστές βαρύτητας.

4.6 Ειδική Αγωγή Και Υποστηρικτικές Πολιτικές

«Ένα σχολείο για όλους» είναι το σχολείο που μπορεί να διαφοροποιήσει και να προσαρμόσει το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα, ανάλογα με τις δυνατότητες του μαθητή. Για να επιτύχουμε αυτό τον στόχο προτείνουμε:

• Ενίσχυση των δομών Ειδικής Αγωγής με αύξηση του αριθμού τους

• Η έμφαση και ιδιαίτερη προσοχή στην πρώιμη ανίχνευση δυσκολιών σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.

• Η επιμόρφωση των στελεχών εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών ώστε να υλοποιούν προγράμματα διαφοροποιημένης διδασκαλίας και να εμπεδωθεί σταδιακά η φιλοσοφία της συνεκπαίδευσης

• Αναδιοργάνωση κι αύξηση του αριθμού των Τμημάτων ένταξης, τα οποία στο σύνολό τους λειτουργούν ως ειδικές τάξεις. Επέκταση της λειτουργίας Τμημάτων ένταξης και στα Γυμνάσια

• Ενίσχυση της λειτουργίας και αύξηση του αριθμού των ΕΕΕΚ ώστε να βρίσκουν εκπαιδευτική διέξοδο οι μαθητές οι οποίοι δεν μπορούν να φοιτήσουν σε Γυμνάσια.

• Ίδρυση Κέντρων δημιουργικής απασχόλησης για νέους με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε συνεργασία με τους Δήμους και τις Περιφέρειες.

• Ο εξορθολογισμός του θεσμού της παράλληλης στήριξης. Πρόσληψη εκπαιδευτικού, όχι μόνο για το μαθητή που χρήζει παράλληλης στήριξης, αλλά για το τμήμα που φοιτά ο μαθητής, ως δεύτερου εκπαιδευτικού.

• Η ενίσχυση των ΚΕΔΔΥ με το απαραίτητο προσωπικό ώστε να μπορούν να αξιολογούν μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε σύντομο χρονικό διάστημα

• Εφαρμογή και λειτουργία των ΕΔΕΑΥ και διεπιστημονική συνεργασία του εκπαιδευτικού της τάξης με τα μέλη των ΕΔΕΑΥ, όπως άλλωστε ορίζεται κι από το θεσμικό πλαίσιο.

• Η ουσιαστική αναβάθμισή των ΣΜΕΑ (ειδικά σχολεία), ώστε να καταστούν φορείς παροχής ποιοτικής εκπαίδευσης .

• Ίδρυση κέντρων δημιουργικής απασχόλησης για νέους με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε συνεργασία με τους δήμους και τις περιφέρειες.

• Ενίσχυση των υποστηρικτικών δομών και προγραμμάτων ,όπως ενισχυτική διδασκαλία, πρόσθετη διδακτική στήριξη, ΖΕΠ (ζώνες εκπαιδευτικών προτεραιοτήτων) για Ρομά, κοινωνικά-οικονομικά προβληματικές ομάδες, τάξεις υποδοχής Ι και ΙΙ για αλλοδαπούς μαθητές, διαπολιτισμικά προγράμματα για τη μουσουλμανική μειονότητα και επέκτασή τους στους πρόσφυγες με τη λειτουργία εκπαιδευτικών δομών υποδοχής μεταναστών.

• Επανασχεδιάζουμε την εκπαιδευτική πολιτική για τον απόδημο Ελληνισμό με στόχο την ανάπτυξη ισχυρών δεσμών με την εκπαίδευση και τον πολιτισμό της χώρας μας

4.7 Ενισχύοντας Τον Ρόλο Του Εκπαιδευτικού

Σκοπεύουμε να δώσουμε έμφαση στον κεντρικό ρόλο, την παιδαγωγική κατάρτιση και την αυτενέργεια των Δασκάλων και Καθηγητών. Παρομοίως θεωρούμε κεντρική επιλογή την εφαρμογή ενιαίων και σταθερών κανόνων διαφάνειας, αντικειμενικότητας και αξιοκρατίας για την επιλογή των στελεχών εκπαίδευσης. Ορισμένα μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση είναι:

• Διορισμοί και προσλήψεις από ενιαίους πίνακες με βάση αντικειμενικά κριτήρια (βαθμολογία από διαγωνισμό ΑΣΕΠ, διδακτική προϋπηρεσία, ακαδημαϊκοί τίτλοι και κοινωνικά κριτήρια). Η προϋπηρεσία και τα κοινωνικά κριτήρια δεν πρέπει να ακυρώνουν τα υπόλοιπα κριτήρια. Άμεση προκήρυξη νέου διαγωνισμού του ΑΣΕΠ.

• Εκσυγχρονισμός και ανανέωση του κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας και του Καθηκοντολογίου των εκπαιδευτικών, στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των συμμετοχικών διαδικασιών. Επαναπροσδιορισμός του ρόλου του Συλλόγου Διδασκόντων.

• Δημιουργία διαθεματικών ειδικοτήτων «ομπρέλα» στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση για την καλύτερη αξιοποίηση ευρωπαϊκών και διεθνών πρακτικών.

• Αλλαγή της δομής και επαναπροσδιορισμός του ρόλου των περιφερειακών διευθύνσεων, των διευθύνσεων εκπαίδευσης και των σχολείων, με στόχο την αποτελεσματικότερη λειτουργία, την αποκέντρωση, την αποσυγκέντρωση των κέντρων λήψης αποφάσεων, την αντιστοίχιση και καθετοποίηση των υπηρεσιών. Κατοχύρωση της οικονομικής αυτοτέλειας των περιφερειακών διευθύνσεων και των διευθύνσεων εκπαίδευσης.

• Δημιουργία, ανά διεύθυνση εκπαίδευσης, υπηρεσίας υποστηρικτικών δομών (περιβαλλοντική εκπαίδευση, αγωγή υγεία, πολιτιστικά θέματα, επαγγελματικός προσανατολισμός, καινοτόμες δράσεις κλπ), στο οποίο προΐσταται σχολικός σύμβουλος, που θα ασκεί παράλληλα και τα καθήκοντα του συντονιστή των σχολικών συμβούλων της διεύθυνσης.

• Ενίσχυση του διοικητικού ρόλου του διευθυντή και του υποδιευθυντή του σχολείου,. Θεσμοθέτηση του κανόνα του διευθυντή συντονιστή ανά σχολικό συγκρότημα και ενίσχυση της διοίκησης των σχολείων με επιπλέον διοικητικό προσωπικό – εκτός των υποδιευθυντών – στα μεγάλα σχολικά συγκροτήματα.

• Προϋπόθεση για το διορισμό ή την πρόσληψη εκπαιδευτικού είναι η κατοχή πιστοποιητικού παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας. Το πιστοποιητικό χορηγείται από ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

• Θέσπιση σταθερού πλαισίου συνεχούς επιμόρφωσης και επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών μέσα από προγράμματα βραχείας ή μεγάλης διάρκειας (ετήσια ή εξάμηνα) από φορείς που ενισχύονται (Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα ) ή ιδρύονται για αυτό το σκοπό (πχ Ινστιτούτο Επαγγελματικής Ανάπτυξης των Εκπαιδευτικών). Θεσμοθετείται η οργάνωση ενδοσχολικών και διασχολικών επιμορφωτικών προγραμμάτων.

• Επαναθέσπιση του πιστοποιητικού διοικητικής και καθοδηγητικής επάρκειας.

• Για την επιλογή των στελεχών εκπαίδευσης εφαρμόζονται ενιαίοι και σταθεροί κανόνες διαφάνειας, αντικειμενικότητας και αξιοκρατίας. Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για τη διασφάλιση της διαδικασίας της συνέντευξης, που σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπεται να ακυρώνει τα μετρήσιμα κριτήρια (επιστημονικά, εμπειρίας, και επαγγελματικής ανάπτυξης, προηγούμενης αξιολόγησης).

5. Ο Ενιαίος Χώρος Της Ανώτατης Εκπαίδευσης Και Της Έρευνας

Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση πρέπει με πλήρη αυτονομία να αποσκοπεί στην δημιουργία πολιτών που θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις για εξειδικευμένη εργασία, για καινοτομία, και δημιουργία νέας γνώσης και είναι σε άμεση σύνδεση με την Έρευνα. Η δημιουργία Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας και η θεσμοθέτηση (Αναπληρωτή) Υπουργού Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας είναι κεντρική και καταλυτική προτεραιότητα. Οι κεντρικές πολιτικές επιλογές και προτεραιότητες μας συμπεριλαμβάνουν:

• Ενίσχυση της αυτονομίας, της εξωστρέφειας, και της οργανωτικής αυτοδιάθεσης των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, και σύνδεση της χρηματοδότησης με αντικειμενικά κριτήρια (πχ με τον αριθμό των φοιτητών και των διδασκόντων).

• Το Πανεπιστημιακό Άσυλο αναγνωρίζεται για την προστασία των ακαδημαϊκών ελευθεριών στην έρευνα και τη διδασκαλία και για την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών – σήμερα στην Ελλάδα λειτουργεί ως άσυλο ανομίας και βίας και αυτό πρέπει να αλλάξει γιατί είναι στρέβλωση και ύβρις της έννοιας του Πανεπιστημιακού Ασύλου.

• Συνταγματικές αλλαγές που επιτρέπουν την δυνατότητα ίδρυσης ΑΕΙ μη ΝΠΔΔ, μη κερδοσκοπικών, τα οποία όμως αξιολογούνται και πιστοποιούνται με τις ίδιες διαδικασίες με τα Δημόσια. Μελέτες βιωσιμότητας και σκοπιμότητας για όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

• Ενίσχυση του ρόλου των σχολών Τεχνολογικής και Επαγγελματικής εκπαίδευσης με ταυτόχρονο εξορθολογισμό του αριθμού τους και της δομής τους.

• Θέσπιση ενιαίων κριτηρίων κατάργησης ή συγχώνευσης ακαδημαϊκών και ερευνητικών μονάδων και άμεση υλοποίησή τους στο πλαίσιο ενός γενικότερου στρατηγικού σχεδιασμού για τη Χωροταξική αναδιάρθρωση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με τη δημιουργία ισχυρών εκπαιδευτικών πόλων Πανεπιστημίων, σχολών τεχνολογικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και Ερευνητικών Κέντρων.

• Διασαφήνιση θεσμικού πλαισίου και κανόνων σχετικά με θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας που απορρέουν από την έρευνα που διεξάγεται στα Εκπαιδευτικά ιδρύματα και Ερευνητικά κέντρα.

• Ενίσχυση των Κέντρων Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας καθώς και των Γραφείων Σταδιοδρομίας, σε όλα τα ακαδημαϊκά ιδρύματα.

• Στήριξη του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Το ΕΑΠ πρέπει να λειτουργεί ως αυτόνομο και αυτοδιοίκητο πανεπιστημιακό ίδρυμα όπως τα άλλα ΑΕΙ.

• Λειτουργία εξ αποστάσεως διδασκαλίας από όλα τα ακαδημαϊκά ιδρύματα, και αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που παρέχουν τα Μαζικά Ελεύθερα Διαδικτυακά (OnLine) Μαθήματα, τα MOOC (Massive Open Online Courses).

• Δημιουργία Σχολών Θεάτρου, Κινηματογράφου, Χορού και Μουσικής καθαρά καλλιτεχνικής εκπαίδευσης σε διαφορετικά εκπαιδευτικά ιδρύματα εφόσον εμπίπτει στον σχεδιασμό τους, σε επίπεδο περιφέρειας.

• Ενίσχυση και υποστήριξη της αυτόνομης λειτουργίας των ΑΕΙ, μακριά από κομματικές και κρατικές εξαρτήσεις και δεσμεύσεις

5.1 Εξειδικευμένες Δράσεις Για Τους Φοιτητές

• Ενίσχυση της φοιτητικής μέριμνας στα ΑΕΙ. Διαχείριση από τα ίδια των υπηρεσιών στέγασης, σίτισης και άλλων δραστηριοτήτων καθώς μπορούν να αναπτύξουν δράσεις που θα τους εξασφαλίσουν οικονομική αυτοτέλεια, με στόχο τη στήριξη φοιτητών που έχουν ανάγκη (πχ ΣΔΙΤ για δημιουργία φοιτητικών εστιών, λέσχης, campus κλπ) και μόνο για τα ενδεικτικά έτη διάρκειας του προπτυχιακού προγράμματος. Με στόχο την αντίστοιχη σταδιακή κατάργηση των μεταγραφών που νοθεύουν τόσο την επιλογή των καλυτέρων τμημάτων όσο και την αξιολόγηση των φοιτητών.

• Μέτρα οικονομικής ενίσχυσης οικογενειών με παιδιά φοιτητές. (υποτροφίες, έκπτωση φορολογίας, αύξηση του αφορολόγητου για γονείς φοιτητών), παράλληλα με υποτροφίες σε άριστους φοιτητές και άνεργους φοιτητές, υπό την προϋπόθεση της διατήρησης της πολύ καλής (ως άριστης) ακαδημαϊκής επίδοσης.

• Δυνατότητα για πολλαπλές επιλογές και εύκολη μετακίνηση εντός Σχολών αλλά και Ιδρυμάτων για τον φοιτητή, για αλλαγή κατεύθυνσης σπουδών και για δυνατότητα απόκτησης πρωτεύουσας και δευτερεύουσας ειδικότητας.

5.2 Εξειδικευμένες Δράσεις Για Την Έρευνα Και Την Καινοτομία

• Για την προώθηση πραγματικά πρωτοπόρου έρευνας είναι απαραίτητη η αποτελεσματικότητα, ευελιξία και σταθερότητα στην ερευνητική χρηματοδότηση με «απελευθέρωση» από τις δυσλειτουργίες του δημόσιου λογιστικού.

• Συγκέντρωση των Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων και των ερευνητικών δραστηριοτήτων τους σε μια ενιαία αρχή με βάση ενιαίο θεσμικό πλαίσιο.

• Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας των ΑΕΙ και Ερευνητικών Ιδρυμάτων ώστε να αποτελέσουν μοχλό για την έξοδο από την κρίση και την ανάπτυξη της χώρας.

• Ενίσχυση της χρηματοδότησης και φορολογική ενθάρρυνση για νεοφυείς εταιρείες και δάνεια για νέες καινοτόμες εταιρείες.

• Στα πλαίσια της στρατηγικής της έξυπνης εξειδίκευσης, να ενισχυθούν και να αξιοποιηθούν κατά προτεραιότητα οι τομείς στους οποίους οι χώρα μας διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα.

6. Η Κατάρτιση Και Δια Βίου Μάθηση Στο Προσκήνιο

Η κατάρτιση και δια βίου μάθηση στοχεύει αφενός στην ικανοποίηση της ανθρώπινης ανάγκης για «εφ’ όρου ζωής» πρόσβαση στη γνώση, και αφετέρου αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού και διατήρησης της απασχόλησης. Οι πολιτικές της δια βίου μάθησης οφείλουν να στοχεύουν στην εξειδίκευση, την επικαιροποίηση γνώσεων και δεξιοτήτων και την απόκτηση νέων γνώσεων, ώστε οι καταρτιζόμενοι να ανταποκρίνονται σε νέους ρόλους και λειτουργίες. Για την ενίσχυση αυτών των δράσεων προτείνουμε:

• Πλήρη εφαρμογή του νόμου 3879/10 για την ανάπτυξη της Δια Βίου Μάθησης.

• Αναβάθμιση των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ), σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση Εμπλουτισμός τους με νέο εκπαιδευτικό υλικό και θεματικές ενότητες εθνικής και τοπικής εμβέλειας.

• Λειτουργία Σχολών δια βίου μάθησης και από τα Πανεπιστήμια.

• Περαιτέρω σύνδεση των συστημάτων αρχικής και συνεχιζόμενης κατάρτισης με την απασχόληση και την αγορά εργασίας και προώθηση της συνεργασίας μεταξύ ιδιωτών, τοπικής αυτοδιοίκησης και δημόσιου τομέα.

• Ενίσχυση, αναβάθμιση και εμπλουτισμός του περιεχομένου των σχολείων δεύτερης ευκαιρίας.

• Ενίσχυση των σχολών γονέων και των προγραμμάτων ένταξης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως οι γυναίκες, οι άνεργοι, οι ηλικιωμένοι, οι μετανάστες, οι μονογονεϊκές οικογένειες, τα άτομα με αναπηρία και οι φυλακισμένοι.

• Αύξηση της εκπαιδευτικής κινητικότητας (πχ Erasmus εκπαιδευτικών). Ενίσχυση του Erasmus+ και ξεπάγωμα των κεφαλαίων που αφορούν στην κινητικότητα των νέων. Επιμόρφωση και αξιολόγηση των στελεχών διοίκησης και των εκπαιδευτικών Ενημέρωση στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης.

• Στήριξη, ενίσχυση και εξορθολογισμό της λειτουργίας των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), θεσμού που διασφαλίζει την ισότιμη μετακίνηση των εργαζομένων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

• Ενιαίο εθνικό σύστημα πιστοποίησης προσόντων, με δημόσιο χαρακτήρα, που θα λειτουργεί με ευθύνη του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) με διαφάνεια, αξιοπιστία και αντικειμενικότητα.

• Περαιτέρω σύνδεση των συστημάτων αρχικής και συνεχιζόμενης κατάρτισης με την απασχόληση και την αγορά εργασίας. Συνεργασία των Υπουργείων Παιδείας και Εργασίας για ένταξη δράσεων κατάρτισης στα τοπικά προγράμματα στήριξης της εργασίας, της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας.

• Ενθάρρυνση και ανάπτυξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στο χώρο της διά βίου μάθησης και προώθηση της συνεργασίας μεταξύ ιδιωτών, τοπικής αυτοδιοίκησης και δημόσιου τομέα.

• Υποστήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων για το σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης