Αθήνα, 16/04/2018
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
«Κίνδυνος «νομικοποίησης» της άσκησης της ιατρικής από την εγκύκλιο Χουλιαράκη»
Σοβαρές αλλαγές σε ό,τι αφορά τις επιδικασμένες αστικές αποζημιώσεις σε βάρος νοσοκομείων του ΕΣΥ δρομολογεί η από 18/01/2018 εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών, που υπογράφει ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, κ. Γιώργος Χουλιαράκης. Σύμφωνα με την εγκύκλιο, πλέον σε περιπτώσεις βαριάς ιατρικής αμέλειας στα νοσοκομεία, οι αποζημιώσεις θα καταλογίζονται στους γιατρούς του ΕΣΥ από το Ελεγκτικό Συνέδριο και τις αρμόδιες οικονομικές υπηρεσίες και όχι στο δημόσιο νοσοκομείο, όπως γινόταν μέχρι σήμερα. Η εγκύκλιος έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στους νοσοκομειακούς γιατρούς, οι οποίοι τονίζουν πως οι πενιχροί μισθοί τους δεν επιτρέπουν την πληρωμή ασφαλίστρων και πολύ περισσότερο αποζημιώσεων.
Ιατρικά σφάλματα (medical malpractice) γίνονται στα νοσοκομεία όλου του κόσμου. Στην Ελλάδα υποχρεωτική είναι, πρακτικά, η ασφάλιση στον ιδιωτικό τομέα. Αντίθετα, στις περισσότερες χώρες (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία) η ασφάλιση είναι υποχρεωτική, ενώ υπάρχουν χώρες, όπως η Ολλανδία, που δεν επιβάλλεται από το νόμο, αλλά από τα ίδια τα νοσοκομεία. Η ειδοποιός διαφορά είναι ότι στις χώρες αυτές τείνει να επικρατήσει ως κριτήριο επιμελούς ή μη ιατρικής συμπεριφοράς η αναγωγή στα standards του ιατρικού επαγγέλματος, δηλαδή στο σύνολο των προδιαγραφών ποιότητας στις οποίες πρέπει να ανταποκρίνεται σε ορισμένη περίπτωση η παροχή των ιατρικών υπηρεσιών. Επίσης, στις χώρες αυτές έχει θεσμοθετηθεί και λειτουργεί αναγκαστική προδικαστική διαδικασία σε περίπτωση ιατρικού λάθους, της οποίας επιλαμβάνεται συμβούλιο εμπειρογνωμόνων που απαρτίζεται από γιατρούς εγνωσμένου κύρους, και έτσι προστατεύεται και ο ασθενής από αμελή ιατρική συμπεριφορά, αλλά και ο γιατρός από «βιομηχανία αγωγών και μηνύσεων».
Επιπλέον, στις χώρες αυτές οι γιατροί αμείβονται με υψηλούς μισθούς, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στην πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση της ασφάλισης, και στις περισσότερες περιπτώσεις τα Δημόσια Ευρωπαϊκά Συστήματα Υγείας αναλαμβάνουν τη μέριμνα και τη δαπάνη της ασφάλισης. Αντίθετα, στο ΕΣΥ δεν υπάρχουν standards (οι γιατροί παλεύουν μόνοι με αυταπάρνηση να κρατήσουν όρθια τα νοσοκομεία) ούτε θεσμικό πλαίσιο που να διασφαλίζει τόσο τα δικαιώματα και την ασφάλεια των ασθενών όσο και των γιατρών. Η εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών αφήνει τους γιατρούς έκθετους σε μια βιομηχανία αγωγών και μηνύσεων χωρίς νομική και ασφαλιστική κάλυψη.
Επειδή ελλοχεύει ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε «νομικοποίηση» της άσκησης της ιατρικής, δεδομένου ότι η ως άνω εγκύκλιος αντιμετωπίζει ένα ζήτημα ουσίας με καθαρό οικονομικό κριτήριο, ο βουλευτής Λάρισας με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, κ. Κώστας Μπαργιώτας, ρωτά τον Υπουργό Υγείας:
1) Ήταν σε γνώση σας η έκδοση της εγκυκλίου; Είχε προηγηθεί συζήτηση με το Υπουργείο Οικονομικών;
2) Συμφωνείτε με το περιεχόμενό της; Αν όχι, εξετάζετε αλλαγή του υφιστάμενου πλαισίου της αστικής ευθύνης γιατρών και προς ποια κατεύθυνση;
3) Αντιμετωπίζετε την πιθανότητα θεσμοθέτησης της υποχρεωτικής ασφαλιστικής κάλυψης των εργαζομένων στο ΕΣΥ κατά τα διεθνή πρότυπα;
Και
τον Υπουργό Οικονομικών:
Θα αποσύρετε την εγκύκλιο, ώστε να υπάρξει ευρεία συζήτηση για το θέμα με όλους τους αρμόδιους;
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ:
1) ΥΓΕΙΑΣ
2) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΘΕΜΑ: «Αστική ευθύνη γιατρών του ΕΣΥ»
Σοβαρές αλλαγές σε ό,τι αφορά τις επιδικασμένες αστικές αποζημιώσεις σε βάρος νοσοκομείων του ΕΣΥ δρομολογεί η από 18/01/2018 εγκύκλιος «Κοινοποίηση δικαστικών αποφάσεων στον Γενικό Επίτροπο Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου από τις Δημοσιονομικές Υπηρεσίες Ελέγχου και Εποπτείας (Δ.Υ.Ε.Ε.)» (ΑΔΑ: ΩΟΑ1Η-Τ29) του Υπουργείου Οικονομικών, που υπογράφει ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, κ. Γιώργος Χουλιαράκης. Σύμφωνα με την εγκύκλιο, πλέον σε περιπτώσεις βαριάς ιατρικής αμέλειας στα νοσοκομεία, οι αποζημιώσεις θα καταλογίζονται στους γιατρούς του ΕΣΥ από το Ελεγκτικό Συνέδριο και τις αρμόδιες οικονομικές υπηρεσίες και όχι στο δημόσιο νοσοκομείο, όπως γινόταν μέχρι σήμερα.
Ειδικότερα, αναφέρεται πως «Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 38 του Υπαλληλικού Κώδικά [ν. 3528/2007 (Α.26)], ο υπάλληλος ευθύνεται έναντι του Δημοσίου για κάθε ζημιά την οποία προξένησε σε αυτό από δόλο ή βαρεία αμέλεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του. Ο υπάλληλος ευθύνεται επίσης για την αποζημίωση την οποία κατέβαλε το Δημόσιο σε τρίτους για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις του κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, εφόσον οφείλονται σε δόλο ή βαρεία αμέλεια. Ο υπάλληλος δεν ευθύνεται έναντι των τρίτων για τις ανωτέρω πράξεις ή παραλείψεις του». Η εγκύκλιος έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στους νοσοκομειακούς γιατρούς, οι οποίοι τονίζουν πως οι πενιχροί μισθοί τους δεν επιτρέπουν την πληρωμή ασφαλίστρων και πολύ περισσότερο αποζημιώσεων.
Ιατρικά σφάλματα (medical malpractice) γίνονται στα νοσοκομεία όλου του κόσμου. Στην Ελλάδα υποχρεωτική είναι, πρακτικά, η ασφάλιση στον ιδιωτικό τομέα. Αντίθετα, στις περισσότερες χώρες (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία) η ασφάλιση είναι υποχρεωτική, ενώ υπάρχουν χώρες, όπως η Ολλανδία, που δεν επιβάλλεται από το νόμο, αλλά από τα ίδια τα νοσοκομεία. Στην πράξη, γιατρός δεν αγγίζει ασθενή, εάν δεν έχει σύμβαση αστικής ευθύνης.
Η ειδοποιός διαφορά είναι ότι στις χώρες αυτές τείνει να επικρατήσει ως κριτήριο επιμελούς ή μη ιατρικής συμπεριφοράς η αναγωγή στα standards του ιατρικού επαγγέλματος, δηλαδή στο σύνολο των προδιαγραφών ποιότητας στις οποίες πρέπει να ανταποκρίνεται σε ορισμένη περίπτωση η παροχή των ιατρικών υπηρεσιών. Η καθιέρωση του επαγγελματικού προτύπου ως κριτήριο, για να κριθεί η ύπαρξη ιατρικού σφάλματος και αξιολογηθεί η συμπεριφορά του γιατρού ως αμελής, συνδέεται με τη θεώρηση της ευθύνης του γιατρού ως επαγγελματικής ευθύνης.
Επίσης, στις χώρες αυτές έχει θεσμοθετηθεί και λειτουργεί αναγκαστική προδικαστική διαδικασία σε περίπτωση ιατρικού λάθους, της οποίας επιλαμβάνεται συμβούλιο εμπειρογνωμόνων που απαρτίζεται από γιατρούς εγνωσμένου κύρους. Εάν το Συμβούλιο αποφανθεί ότι υπήρξε δόλος ή βαριά αμέλεια, τότε η υπόθεση άγεται ενώπιον της τακτικής δικαιοσύνης. Αντίθετα, εάν το Συμβούλιο αποφανθεί αρνητικά, η υπόθεση οδηγείται στο αρχείο. Όπως γίνεται αντιληπτό, με τους τρόπους αυτούς προστατεύεται και ο ασθενής από αμελή ιατρική συμπεριφορά, αλλά και ο γιατρός από «βιομηχανία αγωγών και μηνύσεων».
Επιπλέον, στις χώρες αυτές οι γιατροί αμείβονται με υψηλούς μισθούς, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στην πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση της ασφάλισης, και στις περισσότερες περιπτώσεις τα Δημόσια Ευρωπαϊκά Συστήματα Υγείας αναλαμβάνουν τη μέριμνα και τη δαπάνη της ασφάλισης. Αντίθετα, στο ΕΣΥ δεν υπάρχουν standards (οι γιατροί παλεύουν μόνοι με αυταπάρνηση να κρατήσουν όρθια τα νοσοκομεία) ούτε θεσμικό πλαίσιο που να διασφαλίζει τόσο τα δικαιώματα και την ασφάλεια των ασθενών όσο και των γιατρών. Η εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών αφήνει τους γιατρούς έκθετους σε μια βιομηχανία αγωγών και μηνύσεων χωρίς νομική και ασφαλιστική κάλυψη.
Επειδή ελλοχεύει ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε «νομικοποίησης» της άσκησης της ιατρικής,
Επειδή η ως άνω εγκύκλιος αντιμετωπίζει ένα ζήτημα ουσίας με καθαρό οικονομικό κριτήριο,
ερωτάται ο κ. Υπουργός Υγείας:
4) Ήταν σε γνώση σας η έκδοση της εγκυκλίου; Είχε προηγηθεί συζήτηση με το Υπουργείο Οικονομικών;
5) Συμφωνείτε με το περιεχόμενό της; Αν όχι, εξετάζετε αλλαγή του υφιστάμενου πλαισίου της αστικής ευθύνης γιατρών και προς ποια κατεύθυνση;
6) Αντιμετωπίζετε την πιθανότητα θεσμοθέτησης της υποχρεωτικής ασφαλιστικής κάλυψης των εργαζομένων στο ΕΣΥ κατά τα διεθνή πρότυπα;
Και
Ερωτάται ο κ. Υπουργός Οικονομικών:
Θα αποσύρετε την εγκύκλιο, ώστε να υπάρξει ευρεία συζήτηση για το θέμα με όλους τους αρμόδιους;
Ο ερωτών βουλευτής
Κωνσταντίνος Μπαργιώτας – Λάρισας
