Εγώ θα ξεκινήσω, καταρχάς, με μια εύκολη διαπίστωση: Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ούτε πολιτικός επιστήμονας, ούτε πολιτικός αναλυτής, ούτε εν γένει πολιτικός, για να αντιληφθεί ότι η σοσιαλδημοκρατία έχει χάσει ή τουλάχιστον έχει υποχωρήσει. Και οι ιδέες της αλλά και η απήχηση της. Γι’ αυτό χρειάζεται απλά μια εικόνα της πολιτικής πραγματικότητας, ειδικά σε χώρες με βαθιά παράδοση στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας, στη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, για να αντιληφθούμε τις συνέπειες που έχει το γεγονός αυτό, ακόμα και στους εκλογικούς συσχετισμούς.
Τα ερωτήματα, λοιπόν, που μπαίνουν και στα οποία πρέπει να απαντήσουμε είναι ουσιαστικά δύο:
- Πρώτον γιατί έχασε,
- και δεύτερον, και σημαντικότερο, αν και με ποιο τρόπο αυτή την κρίση μπορούμε να την υπερβούμε, πολιτικά και ιδεολογικά.
Δεν θεωρώ ότι έχουμε έτοιμες τις απαντήσεις. Είναι πολύ σημαντικό, όμως, ότι είμαστε όλοι εδώ και προβληματιζόμαστε, συζητάμε, αναζητούμε τις λύσεις, το πλαίσιο. Θέλω να πω, λοιπόν, ότι είναι πολύ σημαντικές τέτοιες πρωτοβουλίες, συναντήσεις και συζητήσεις. Ειδικά όταν εντάσσονται σε ένα συνολικό πλαίσιο, και με ορίζοντα την ιδεολογική και πολιτική μας Συνδιάσκεψη που έχουμε προγραμματίσει ως Κίνημα Αλλαγής στα μέσα Μαρτίου. Ακριβώς γιατί ανοίγουμε το διάλογο, και πρέπει σε αυτό το πλαίσιο διαμόρφωσης της ιδεολογικής ταυτότητας μας να μπορούν να εκφραστούν διαφορετικές οπτικές γωνίες όλου του ιδεολογικού φάσματος που θέλει να εκφράσει ο σύγχρονος προοδευτικός πόλος. Η σύγχρονη Προοδευτική Παράταξη.
Έρχομαι στον τίτλο: Η Κεντροαριστερά σε ένα κόσμο που αλλάζει. Επιτρέψτε μου να κάνω μία παρένθεση εδώ. Προτιμώ έννοιες ιδεολογικού προσδιορισμού και όχι χωροταξικού. Γιατί έννοιες χωροταξικού – κατά κάποιο τρόπο – προσδιορισμού έχουν πολλές φορές μία βολική ερμηνεία μιας μεγάλης ομπρέλας που τη μετακινούμε κάποιες φορές λίγο προς τη μία ή λίγο προς την άλλη κατεύθυνση για να μπορέσουμε να χωρέσουμε από κάτω ανθρώπους με καταγωγή πολιτική που δεν έχει καμία σχέση ούτε με το σύγχρονο προοδευτικό χώρο, ούτε με τη σοσιαλδημοκρατία και απλά βολεύει λίγο στο αφήγημα και τη ρητορική μας. Γι’ αυτό και εγώ θα μείνω σε όρους ιδεολογικού προσδιορισμού.
Ένας κόσμος που αλλάζει λοιπόν. Να πιάσουμε το νήμα… Οι σοσιαλιστικές ιδέες κυριάρχησαν κατεξοχήν στην περίοδο της βιομηχανικής ακμής της Ευρώπης και συνδυάστηκαν με την ανάγκη και την απαίτηση ενός κοινωνικού συμβολαίου το οποίο θα διασφαλίσει τη δίκαιη κατανομή αυτού του παραγόμενου τότε πλούτου. Συνδέθηκαν με την άνοδο της μεσαίας τάξης. Συνδέθηκαν με την καταπολέμηση, την αντιμετώπιση της φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων. Συνδέθηκαν με τα εργασιακά δικαιώματα. Συνδέθηκαν με καθολικές κοινωνικές παροχές δημόσιων και κοινωνικών αγαθών. Και λίγο αργότερα συνδέθηκαν και με τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Όμως, είναι γεγονός ότι σήμερα η παγκοσμιοποίηση έφερε αλλαγές στα δεδομένα επί των οποίων έως τότε έδιναν απαντήσεις οι ιδέες αυτές. Τεράστιες αλλαγές και πολύ μεγάλες αντιφάσεις τις οποίες τα σοσιαλιστικά κόμματα, πρώτον, δεν μπόρεσαν να ερμηνεύσουν και, δεύτερον και σημαντικότερο, δεν μπόρεσαν να δώσουν εκ νέου πειστικές, νέες σύγχρονες απαντήσεις σε αυτά τα νέα δεδομένα.
Η εργασία αλλάζει και οι πιο παραδοσιακοί σύμμαχοι του πολιτικού μας χώρου, οι εργαζόμενοι, είναι αυτοί που υφίστανται τις συνέπειες των αλλαγών αυτών. Των τεχνολογικών αλλαγών, της αυτοματοποίησης, της καθήλωσης των αμοιβών. Μιας πολύ μεγάλης ελαστικότητας που βλέπουμε σήμερα στις εργασιακές σχέσεις, ακόμα και στο χώρο και το χρόνο της εργασίας. Όταν βλέπουμε τη μεσαία τάξη να αγωνιά για την ποιότητα της ζωής της, να βλέπει τις προοπτικές κοινωνικής ανόδου για αυτήν να δυσχεραίνουν. Όταν ο πληθυσμός στην ύπαιθρο συρρικνώνεται. Όταν η ποιότητα των δημόσιων και κοινωνικών παροχών, της Υγείας, της Παιδείας μειώνεται. Όταν επικρατεί ένα συνολικό πλαίσιο ανασφάλειας σε ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού και, κυρίως, ανασφάλεια και αβεβαιότητα ειδικά στη νέα γενιά.
Και αυτό, φυσικά, σε συνδυασμό με την Κλιματική Αλλαγή που πλέον θέτει υπό ευθεία απειλή τη ζωή μας. Σε συνδυασμό με τα τεράστια προβλήματα που θέτουν οι πολύ αυξημένες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, για διαφορετικές αιτίες. Σε συνδυασμό, ακόμα, με τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει η λειτουργία της Δημοκρατίας και των Θεσμών.
Και όλο αυτό διαμορφώνει ένα περιβάλλον και μία αίσθηση στον κόσμο ότι και οι πολιτικοί και κοινοβουλευτικοί μας θεσμοί είτε υποτάσσονται σε μεγάλα διεθνή οικονομικά κέντρα και διεθνείς αλλά μη ελεγχόμενους θεσμούς, είτε υποκαθίσταται από ένα μοντέλο ολιγοπωλιακών μέσων ενημέρωσης, και από τα fake news του διαδικτύου. Και εκεί έχουμε την αίσθηση ότι δεν υπάρχει ο σεβασμός σε ευρωπαϊκούς ή διεθνείς οργανισμούς και δομές, αλλά κυριαρχεί η υπεροχή της δύναμης, της ισχύος του καθενός, οικονομικής πολιτικής ή άλλης μορφής.
Είναι προφανές ότι τα σοσιαλιστικά κόμματα όχι μόνο άργησαν να δώσουν απαντήσεις αλλά όπου έδωσαν αυτές ήταν δειλές, ήταν άτολμες, ήταν τυχοδιωκτικές και σίγουρα δεν έπεισαν. Ειδικά στην Ευρώπη, που μέσα στην κρίση, τις περισσότερες φορές, οι σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις ταυτίστηκαν και πήραν τη μορφή συμπληρώματος, ως δεκανίκι, ακραίων συντηρητικών πολιτικών που διέλυσαν το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και που αύξησαν τις κοινωνικές ανισότητες.
Εδώ θέλω να προσθέσω μία ιδιαιτερότητα που έχει η Ελλάδα, ακόμα περισσότερο μέσα στην κρίση. Δεν θα μπω στη διαδικασία να αναλύσω το ποιος έφερε την κρίση, ποιος τη διαχειρίστηκε, τι έκανε ο καθένας. Νομίζω ότι δέκα χρόνια μετά είναι σαφής η ανάγνωση που πρέπει να κάνουμε, τουλάχιστον ως προς τα γεγονότα της κρίσης. Θα πω όμως το εξής: Οι συνθήκες ακραίας δημοσιονομικής αναγκαιότητας που διαμορφώθηκαν στη χώρα μας μέσα στην κρίση, επέβαλαν τη διαμόρφωση και την εφαρμογή ενός μείγματος πολιτικής που κατά πλειοψηφία δεν διαμορφώθηκε εντός των συνόρων και των τειχών της χώρας μας. Το μείγμα αυτό πολιτικής, όμως, εφαρμόστηκε από χώρους και κόμματα διαφορετικά, ιδεολογικά και πολιτικά, δίνοντας την αίσθηση στον κόσμο, λόγω και της διάρκειας της κρίσης, ότι πρώτον, η πολιτική στην Ελλάδα δεν μπορεί να δώσεις λύσεις αλλά, σημαντικότερο από αυτό για μένα, ότι αλλοίωσε τα όρια της ιδεολογικής διακριτότητας στα διάφορα πολιτικά κόμματα και τους διάφορους πολιτικούς χώρους.
Έτσι, λοιπόν, διαμορφώθηκε ένα πλαίσιο στο οποίο το παραδοσιακό αντίβαρο των συντηρητικών δυνάμεων που ήταν η Σοσιαλδημοκρατία αποδυναμώθηκε, αποσαρθρώθηκε. Αλλά αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι στην Πολιτική δεν υπάρχουν κενά. Και το ρόλο αυτού του αντίβαρου πήραν άλλες δυνάμεις. Ο λαϊκισμός, η δημαγωγία, ακραίες φωνές. Όλοι αυτοί που μας προτείνουν να χτίσουμε τείχη, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Που μας παρουσιάζουν τους ξένους ως αιτία του προβλήματος. Τους διαφορετικούς. Που πιστεύουν σε δήθεν μεσσίες και ισχυρούς ηγέτες αλλά επί της ουσίας οδηγούν στη χειρότερη μορφή απολυταρχισμού και αυταρχισμού. Στο ρατσισμό, ακόμη και σε φασιστικές αντιλήψεις, ξανά, στις κοινωνίες μας. Σε κάθε λογής Τράμπ, Όρμπαν, Σαλβίνι και μαζί με αυτούς, όμως, και σε ένα αντιδραστικό πλαίσιο που προτάσσει την περικοπή του κοινωνικού κράτους και που θέτει ακόμα την ανάγκη αντιμετώπισης της «τυραννίας» των μειοψηφιών.
Εδώ, λοιπόν, πρέπει να υπάρχει απάντηση. Όταν λέμε απάντηση δεν εννοούμε με τη μορφή του να δείχνουμε και εμείς τον εχθρό και να ετεροπροσδιοριζόμαστε φτιάχνοντας μέτωπα στην λογική του «αντί-». Ο προοδευτικός χώρος και η προοδευτική αντίληψη έχουν μάθει να δίνουν λύσεις στα προβλήματα, να αντιμετωπίζουν το φόβο που προέρχεται από τη διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής. Έχουν μάθει να δίνουν απαντήσεις στην ανασφάλεια μίας κοινωνίας που βρίσκεται προ μεγάλων αλλαγών.
Αυτό προϋποθέτει το δικό μας ιδεολογικό αυτοπροσδιορισμό. Ποιοι είμαστε και τι θέλουμε να πούμε.
Θα μου επιτρέψετε έξι βασικούς άξονες γύρω από αυτά τα ερωτήματα.
1.Πρώτον, ως προς το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης, την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, ή συνολικά, ως ιδεολογικό μοντέλο. Είμαστε με την ανοιχτή οικονομία. Όχι με την Ελεύθερη. Με την ανοιχτή απέναντι σε κλειστά κέντρα και συμφέροντα, σε κάθε μορφής ολιγοπώλια ή μονοπώλια. Απέναντι σε έναν αυθαίρετο συντεχνιασμό που κρατάει δέσμιες τις πραγματικά παραγωγικές δυνάμεις τις κοινωνίας. Είμαστε με την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Είμαστε με τους ελεύθερους επαγγελματίες. Είμαστε με τους επιστήμονες. Είμαστε με τους αγρότες. Είμαστε με όλους αυτούς που μπορούν ξανά να παράξουν υγιώς νέο πλούτο. Αλλά είμαστε μαζί τους όχι όπως ήμασταν πριν δέκα, είκοσι, τριάντα και σαράντα χρόνια. Είμαστε μαζί τους σε μία νέα εποχή όπου η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, η απόλυτη αυτοματοποίηση διαδικασιών, εργασιών, επαγγελμάτων, γνωστικών αντικειμένων φέρνει τεράστιες προκλήσεις. Η πρώτη πρόκληση αφορά στο πώς αντιλαμβανόμστε την έννοια της εκπαίδευσης. Με ριζικές αλλαγές που χρειάζονται σήμερα ακόμα και στα προγράμματα σπουδών των ακαδημαϊκών μας Ιδρυμάτων για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις και όχι σε ένα πλαίσιο οικονομικής ανάπτυξης του 80’. Να τα διασυνδέσουμε με την αγορά εργασίας. Να τα εκσυγχρονίσουμε, να τα ανοίξουμε στην κοινωνία. Δεύτερη πρόκληση η απαίτηση για την αναβάθμιση του εργατικού μας δυναμικού. Με μεταρρυθμίσεις σοβαρές στα μοντέλα επαγγελματικής κατάρτισης και εργασιακής εμπειρίας. Τρίτον, ακόμα και στις δομές πρόνοιας, για όλο αυτό το στάδιο μετάβασης στη νέα ψηφιακή εποχή. Αλλά υπάρχουν και ευκαιρίες. Οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν ευκαιρίες για περισσότερη ανάπτυξη, περισσότερες θέσεις απασχόλησης, βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο της τεχνολογικής εποχής το οποίο θα λαμβάνει υπόψη όλες αυτές τις δυνατότητες και θα μπορεί να παρέχει περισσότερες, ποιοτικότερες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
2.Η παραγωγή νέου πλούτου, για εμάς, δεν πάει μόνη της. Είναι στρατηγική, ιδεολογική και πολιτική μας προτεραιότητα ένα νέο μοντέλο ουσιαστικής και αποτελεσματικής αναδιανομής του παραγόμενου πλούτου για να μπορέσουμε να χτυπήσουμε τις νέες κοινωνικές ανισότητες. Ένα νέο μοντέλο σύγχρονου κοινωνικού κράτους, όχι με τη λογική μιας επιδοματικής εξάρτησης των εκάστοτε αδύναμων από την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία. Να μιλήσουμε ξανά για ποιοτικές σύγχρονες δημόσιες παροχές και υπηρεσίες Παιδείας, Υγείας, Πρόνοιας, Ασφάλισης. Και στο δίλημμα που λέει καθολικά ή μερικά κοινωνικά αγαθά απαντάμε: Καθολικά για αυτούς που το έχουν ανάγκη. Σε συνδυασμό με μία δημόσιας φύσεως παροχή των στοιχειωδών απαιτούμενων κοινωνικών αγαθών. Αλλά αυτό μόνο δεν φτάνει. Πρέπει επιτέλους να μιλήσουμε σοβαρά και για μεγάλες και βαθιές μεταρρυθμίσεις στα φορολογικά συστήματα, να μιλήσουμε για τον έλεγχο της διεθνούς κερδοσκοπίας, να χτυπήσουμε τους φορολογικούς παραδείσους ακόμα και για μεγάλες μεταρρυθμίσεις που αφορούν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα. Γιατί πρέπει να είναι προεξέχον σημείο ότι ο κοινωνικός προσανατολισμός για εμάς είναι στρατηγική προτεραιότητα.
3.Έρχομαι στο τρίτο σημείο που αφορά τη θεσμική θωράκιση της Δημοκρατίας. Την πλήρη, σαφέστατη διάκριση των εξουσιών και την ανεξαρτησία των Θεσμών. Αυτό είναι η αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος σε έναν κόσμο που δεν μας εμπιστεύεται. Αυτό, όμως, πρέπει να περιλαμβάνει και διάφορους νέους τρόπους ελέγχου κάθε λογής αυθαιρεσιών. Να περιλαμβάνει νέες συμμετοχικές διαδικασίες. Να περιλαμβάνει νέα μοντέλα διαφάνειας και λογοδοσίας παντού. Και αν θέλετε, ακόμα πιο σημαντικό από αυτά, να μοντέλο το οποίο φεύγει από τα υψηλά κλιμάκια της πυραμίδας της δημόσιας διοίκησης και θα φτάνει μέχρι κάτω με όρους απόλυτης αξιοκρατίας. Όχι μία ελιτίστικης αριστείας αλλά με το συναίσθημα που πρέπει να περάσουμε ξανά στον κόσμο ότι «η προσπάθειά σου ανταμείβεται». Αυτή είναι η αντίληψη που πρέπει να εκφράσει ο προοδευτικός χώρος. Μόνο έτσι πάνε μπροστά οι κοινωνίες.
4.Έρχομαι στο τέταρτο που αφορά τη δική μας αντίληψη για την ανοιχτή κοινωνία. Αυτό πιστεύουμε. Αυτοί είμαστε. Ανοιχτή κοινωνία μακριά από οποιασδήποτε μορφής διακρίσεις που προϋποθέτει από ένα σοβαρό προοδευτικό χώρο να υπερασπιστεί ατομικά δικαιώματα, να υπερασπιστεί κοινωνικές ελευθερίες, χτυπώντας οποιαδήποτε έννοια ρατσισμού φυλετικού, κοινωνικού, σεξουαλικού ή οποιασδήποτε άλλης μορφής. Και αυτό είναι βασικό στοιχείο της ταυτότητας μας. Το πώς αντιλαμβανόμαστε έξω τον κόσμο, ειδικά σε μία κοινωνία που σήμερα καλείται είναι υποδεχθεί ανθρώπους με διαφορετική φυλετική, θρησκευτική καταγωγή και να μπορέσει, συνολικά σε ένα Ευρωπαϊκό μοντέλο, να τους ενσωματώσει και όχι να τους περιχαρακώσει.
5.Το πέμπτο σημείο αφορά το πώς αντιλαμβανόμαστε σήμερα τις προκλήσεις της Κλιματικής Κρίσης. Και το λέω αυτό γιατί ειδικά σήμερα η κλιματική κρίση δεν είναι τόσο μακριά όσο νομίζαμε κάποτε. Δεν τη βλέπουμε μόνο στον Αμαζόνιο, δεν τη βλέπουμε μόνο στην Αυστραλία, τη βλέπουμε σε πάρα πολλές εκφάνσεις της καθημερινότητας μας. Και ειδικά για τη νέα γενιά η κλιματική κρίση δεν είναι απλά ένα μοντέρνο θεματικό αντικείμενο για να εκφέρουμε ριζοσπαστικό λόγο. Είναι όρος επιβίωσης για τις επόμενες δεκαετίες. Και εδώ θα πρέπει να μιλήσουμε ξανά για ένα νέο οικονομικό μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, ένα νέο ενεργειακό μοντέλο που θα βασίζεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αλλά και πιο εξειδικευμένα στην εξασφάλιση των πόρων για τη «δίκαιη μετάβαση» και για εναλλακτικούς τρόπους ανάπτυξης, ειδικά στις κοινωνίες που πλήττονται από την αλλαγή της ενεργειακής πολιτικής.
6.Και έρχομαι στο έκτο σημείο που είναι ότι ο προοδευτικός χώρος είναι συνυφασμένος με τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας μας. Και ειδικά σήμερα, όταν έχουμε απέναντι μας μία Ευρώπη με ένα τεράστιο έλλειμμα ηγεσίας, τεράστιο έλλειμα προοπτικής, ένα τεράστιο έλλειμα οράματος. Που ξεκίνησε πολύ φιλόδοξα πριν από περίπου 50 χρόνια όλα τα βήματα για την πολιτική της ολοκλήρωση αλλά σταμάτησε κάπου στη νομισματική Ένωση. Και σήμερα που το οικοδόμημα αμφισβητείται, σήμερα με την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού, των ακραίων φωνών, με τη Μ. Βρετανία να αποχωρεί, σήμερα που απλά στα λόγια μιλάμε για κοινή εξωτερική πολιτική, κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας αλλά ειδικά εμείς που είμαστε το σύνορο της Ευρώπης δεν το βλέπουμε στην πράξη στα Εθνικά μας θέματα, σήμερα πρέπει να μιλήσουμε ξανά για το δικό μας όραμα για την Ευρώπη. Για την πολιτική της εμβάθυνση, την πολιτική της ενοποίηση, την πολιτική της ολοκλήρωση, για ένα μοντέλο ομοσπονδιακό, ως σύνολο εθνικών κρατών. Να περιγράψουμε το δικό μας μοντέλο για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Και εδώ ακριβώς μπαίνει και η αντίληψή μας συνολικά για τη διαχείριση των Εθνικών μας θεμάτων και των πιθανών αντιπαραθέσεων που έχουμε. Είναι μία αντίληψη βαθιά θεσμική που βασίζεται στους κανόνες του διεθνούς δικαίου και στην ανάγκη ειρηνικής επίλυσης των διαφορών μας. Όλων των ζητημάτων. Αλλά εδώ ακριβώς προέχει το να υπάρχουν διεθνείς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί και δομές που θα χαίρουν σεβασμό και δεν θα είναι απλοί παρατηρητές των διεθνών εξελίξεων, όπως σήμερα.
Κλείνω με το εξής…
Εγώ προέρχομαι από το χώρο του ΠΑΣΟΚ και είμαι περήφανος για αυτό. Είμαι περήφανος γιατί ανήκω σε ένα χώρο ο οποίος πραγματικά άλλαξε την εικόνα της κοινωνίας και της χώρας. Έκανε λάθη; Φυσικά και έκανε λάθη. Αλλά είμαι περήφανος ακόμα περισσότερο για την αντίληψη που έφερε το ΠΑΣΟΚ στο πολιτικό σύστημα, που όταν ιδρύθηκε το 1974, δεν έφερε στην εποχή του τα συνθήματα, τα δεδομένα και τις προκλήσεις μιας προηγούμενης εποχής. Αντιμετώπισε ριζοσπαστικά, με τη δική του προοδευτική αντίληψη, την εποχή που ερχόταν. Έδωσε προοπτική, έδωσε όραμα, έδωσε ελπίδα σε ένα κόσμο που το είχε ανάγκη τότε. Και αυτός είναι ο λόγος που δέθηκε πραγματικά με την ελληνική κοινωνία.
Σήμερα αυτή είναι ξανά η υποχρέωση μας. Ακριβώς για αυτό το λόγο το Κίνημα Αλλαγής είναι στρατηγική μας επιλογή. Είναι στρατηγική επιλογή που παίρνει τη δύναμη της από μία μεγάλη πολιτική παρακαταθήκη και παράλληλα καθοδηγείται από αυτό το ριζοσπαστισμό που λέει ότι δεν ερχόμαστε σήμερα με όρους νοσταλγίας και θυμικού να αναμασήσουμε συνθήματα μιας άλλης εποχής που δεν είναι επίκαιρα. Η πρόκληση για εμάς σήμερα είναι να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο που θα δώσει απαντήσεις για τα χρόνια και τις δεκαετίες που έχουμε μπροστά μας. Και αυτή είναι η πρόκληση στην οποία όλοι μας πρέπει να ανταποκριθούμε. Για να μπορέσουμε να συγκεράσουμε και να συνθέσουμε συναφείς ιδεολογικούς χώρους – το προοδευτικό κέντρο, τη σοσιαλδημοκρατία, την ανανεωτική αριστερά και τη σύγχρονη αριστερά που δεν τη χαρίζουμε σε κανέναν – για να πούμε ότι η προοδευτική αντίληψη, που δεν εκφράστηκε, ειδικά μέσα στην κρίση, έχει σχέδιο, έχει όραμα, έχει πλαίσιο συγκεκριμένο, που με σαφήνεια θέλει να απευθυνθεί ξανά στην κοινωνία. Απλά είναι σημαντικό για μένα το να φύγουμε από τη λογική απλά της πόλη της καθαρότητας.
Δεν φτάνει να τα λέμε καλά εδώ μέσα. Ο προοδευτικός χώρος ήταν χρήσιμος για την κοινωνία γιατί πάντα είχε μάθει να παρεμβαίνει, να δίνει μάχες, να αλλάζει τη ζωή του κόσμου. Άρα, λοιπόν, στόχος πρέπει να είναι ένας ρόλος βαθιά παρεμβατικός και χρήσιμος. Για να μπορέσει να γίνει ο χώρος και πλειοψηφικός.
Το Κίνημα Αλλαγής, λοιπόν, κάνει μία προσπάθεια με πολύ μεγάλες δυσκολίες. Φυσικά και έκανε λάθη. Φυσικά μπορεί να είχαμε ακόμα μεγαλύτερες προσδοκίες. Κατάφερε, όμως, σήμερα, να κατοχυρώσει με απόλυτη σαφήνεια μία πολιτική και ιδεολογική διακριτότητα στο πολιτικό μας σύστημα. Ένα νέο πολιτικό σύστημα, όπου έχουμε από τη μία πλευρά μία Νέα Δημοκρατία η οποία πίσω από τα διάφορα επικοινωνιακά συννεφάκια που συνοδεύουν το κυβερνητικό έργο, κρύβει μία βαθιά συντηρητική ιδεολογική και πολιτική κατεύθυνση που ενισχύει την εργοδοτική αυθαιρεσία, υπονομεύει τις εργασιακές σχέσεις, δημιουργεί συνολικά ένα πλαίσιο επισφάλειας για αυτούς που έχουν πληγεί μέσα στην κρίση. Ακόμα και ένα κόσμο που τον συσπείρωσε στη λογική της πολιτικής σταθερότητας απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, τώρα που βήμα – βήμα ξετυλίγεται όλο το πραγματικό πλαίσιο του κυβερνητικού της έργου και προγράμματος, αυτός ο κόσμος απελευθερώνεται και ψάχνει διέξοδο έκφρασης.
Και έχουμε από την άλλη πλευρά ένα ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος παρά τις δήθεν εξαγγελίες για μετριοπαθείς στροφές, δείχνει ότι τώρα που έχει χάσει τη συγκολλητική ουσία της εξουσίας, ένας σχηματισμός ανθρώπων από όλο το εύρος του ιδεολογικού φάσματος, χωρίς καμία ιδεολογική αναφορά, χωρίς πολιτική ταυτότητα και κάτω από ρητορικές ομπρέλες εύκολες αλλά αδύναμες να κάνουν ουσιαστική παραγωγική αντιπολίτευση, χωρίς κοινωνικές αναφορές σε μαζικούς χώρους, δεν μπορεί να εκφράσει πραγματικά μία πλατιά κοινωνική βάση η οποία επίσης αναζητά έναν νέο προοδευτικό τρόπο αντίληψης μακριά από ιδεοληψίες και μακριά από λαϊκισμούς.
Γι’ αυτό το Κίνημα Αλλαγής είναι στρατηγική μας επιλογή. Και δεν φοβόμαστε καθόλου το διάλογο. Είμαστε και θα είμαστε σε ανοιχτό διάλογο με την κοινωνία. Με όλους τους πολίτες που ψάχνουν ξανά τρόπο και χώρο έκφρασης. Με σχέδιο. Με ιδεολογικό πλαίσιο σαφές, προγραμματικό, πολύ συγκεκριμένο, με μία νέα προοδευτική αντίληψη με την οποία θέλουμε και μπορούμε να δώσουμε λύσεις. Η θέση μας, λοιπόν, είναι έξω, είναι δίπλα στους πολίτες, είναι δίπλα στην κοινωνία και πιστεύω ότι με το πλαίσιο των διαδικασιών, του ανοιχτού διαλόγου που ξεκινάμε και φιλοδοξούμε να ολοκληρώσουμε τον επόμενο μήνα, μπορούμε να βάλουμε τα σαφή όρια παραγωγής πολιτικής για ένα χώρο χρήσιμο, πραγματικά προοδευτικό.
Και θα τα καταφέρουμε!
